Prawo budowlane w gospodarstwie rolnym
14
Odległość silosów na zboże i pasze o pojemności większej niż 100 t
powinna wynosić co najmniej:
1) 10 m od pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi oraz od budyn-
ków inwentarskich, jednak nie mniej niż 15 m od otworów okiennych
i drzwiowych w tych pomieszczeniach oraz budynkach;
2) 8 m od budynków innych niż określone w pkt 1;
3) 15 m od instalacji służących do otrzymywania biogazu rolniczego;
4) 15 m od składu węgla i koksu;
5) 4 m od granicy działki sąsiedniej (§ 8 rozporządzenia).
Odległości pomiędzy budowlami rolniczymi a budowlami i budynkami
związanymi z nimi technologicznie nie ogranicza się, chyba że przepisy
szczególne stanowią inaczej (§ 10 rozporządzenia).
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie (II SA/Lu 3/10) w wyroku
z dnia 11 marca 2010 r. orzekł, że: „1. Nie ma podstaw do sumowania
pojemności poszczególnych silosów i określania na tej podstawie ich
odległości od obiektów i miejsc wskazanych w § 8 rozporządzenia
z dnia 7 października 1997 r. w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie. 2. Nie można
dokonywać obliczenia pojemności silosu w oparciu o ciężar własny pro-
duktów innych niż te, dla których przechowywania silos został zaprojek-
towany. 3. To producent silosu lub jego projektant (w zależności od kon-
strukcji) określa jego pojemność oraz pozostałe parametry techniczne.
Organ nadzoru jest uprawniony do badania zgodności wykonywanych
robót budowlanych z przepisami, w tym także do badania, czy zacho-
wane zostały wymogi określone w § 8 rozporządzenia z dnia 7 paździer-
nika 1997 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpo-
wiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie”.
x x x
Budowle rolnicze a uciążliwość dla otoczenia
Rozporządzenie w § 12 stanowi, że budowle rolnicze uciążliwe dla oto-
czenia, w szczególności z uwagi na zapylenie, zapachy lub wydzielanie
się substancji toksycznych, powinny być odizolowane od przyległych
terenów pasem zieleni złożonym z roślinności średnio- i wysokopiennej.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 18 sierpnia
2010 r. (II SA/Gl 327/10) orzekł, że: „Braki projektu budowlanego
w zakresie charakterystyki obiektu i spełnienia wymogów określonych
w § 11 i 12 rozporządzenia z dnia 7 października 1997 r. w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze
i ich usytuowanie (DzU z 1997 r. nr 132, poz. 877 ze zm.) podlegać
winny uzupełnieniu w drodze postanowienia w trybie art. 35 ust. 3 Prawa
budowlanego. Dopiero po wyczerpaniu tego trybu i należytym sprawdze-
niu rozwiązań projektowych, możliwe będzie rozstrzygnięcie wniosku inwe-
stora – przy udziale właścicieli bądź użytkowników nieruchomości sąsied-
nich, położonych w zasięgu oddziaływania spornej budowli rolniczej”.
x x x
Ubezpieczenie budynków rolniczych
Art. 59 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązko-
wych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze
Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. DzU z 2018 r., poz. 473 ze zm.)
stanowi, że rolnik jest obowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia
budynku wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego, zwanego dalej
budynkiem rolniczym, od ognia i innych zdarzeń losowych.
Obowiązek ten powstaje z dniem pokrycia dachem budynku, przez
który należy rozumieć wyłącznie wszelkie elementy o charakterze kon-
strukcyjnym oraz instalacje i urządzenia techniczne (bez elementów
wykończenia wnętrz).
W świetle ustawy ubezpieczenie nie obejmuje budynków rolniczych,
których stan techniczny osiągnął 100% normy zużycia oraz przeznaczo-
nych do rozbiórki na podstawie ostatecznych decyzji właściwych orga-
nów, a także namiotów i tuneli foliowych.
Według art. 61 umowę ubezpieczenia budynków rolniczych zawiera się
na okres 12 miesięcy. Jest ona automatycznie przedłużana na kolejny
rok (z zastrzeżeniem ust. 2), jeśli rolnik – nie później niż na dzień przed
upływem tego czasu – nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń
o jej wypowiedzeniu. Ustawa porusza także kwestię nowego właściciela
budynków rolniczych, na którego przechodzą prawa i obowiązki wynika-
jące z trwającej umowy ubezpieczenia budynków rolniczych. Ulega ona
rozwiązaniu z upływem 12 miesięcy, na które została zawarta, chyba że
osoba obejmująca gospodarstwo rolne w posiadanie wypowie ją wcześ-
niej na piśmie (art. 63). Jednocześnie osoba obejmująca w posiadanie
gospodarstwo rolne, w którym budynki rolnicze nie są ubezpieczone,
musi zawrzeć umowę ubezpieczenia budynków rolniczych najpóźniej
w dniu ich przejęcia.
Zasady ustalania wysokości odszkodowania
Art. 67 ustawy stanowi, że z tytułu ubezpieczenia budynków rolniczych
przysługuje odszkodowanie za powstałe w nich szkody na skutek zda-
rzeń losowych m.in. w postaci:
• ognia, który przedostał się poza palenisko lub powstał bez paleniska
i rozszerzył się o własnej sile;
• huraganu o prędkości nie mniejszej niż 24 m/s, którego działanie
wyrządziło masowe szkody; uznaje się także pojedyncze szkody za spo-
wodowane przez huragan, jeżeli działał w najbliższym sąsiedztwie;
• powodzi, która zalała tereny w następstwie podniesienia się poziomu
wody w korytach wód płynących lub stojących;
• podtopienia, czyli zalania terenów w wyniku deszczu nawalnego bądź
spływu wód po zboczach lub stokach na terenach górskich i falistych;
• deszczu nawalnego o współczynniku wydajności co najmniej 4.
Ponadto o odszkodowanie można się ubiegać w przypadku szkód spo-
wodowanych przez grad, opady śniegu, uderzenie pioruna, eksplozję,
obsunięcie się ziemi, tąpnięcie, lawinę lub upadek statku powietrznego.
Wysokość szkody ustala się (z uwzgl. art. 69) na podstawie:
• cenników stosowanych przez zakład ubezpieczeń; w każdym przy-
padku niepodejmowania odbudowy, naprawy lub remontu budynku;
• kosztorysu wystawionego przez podmiot dokonujący odbudowy lub
remontu budynku.
Według ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązko-
wych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze
Ubezpieczycieli Komunikacyjnych wysokość szkody zmniejsza się o war-
tość pozostałości, które mogą być przeznaczone do dalszego użytku,
przeróbki lub odbudowy, albo zwiększa się w granicach sumy ubezpie-
czenia o udokumentowane koszty uprzątnięcia miejsca szkody w wyso-
kości do 5% wartości szkody.
Art. 73 ustawy wskazuje, że zakład ubezpieczeń nie odpowiada za zaist-
niałe w budynkach rolniczych szkody:
• wyrządzone umyślnie przez ubezpieczającego lub przez osobę, za
którą ubezpieczający ponosi odpowiedzialność bądź która pozostaje
z ubezpieczającym we wspólnym gospodarstwie domowym;
• wyrządzone wskutek rażącego niedbalstwa przez osoby, o których
mowa w poprzednim punkcie;
• górnicze w rozumieniu przepisów prawa geologicznego i górniczego;
• powstałe wskutek trzęsienia ziemi.
