10
Prawo budowlane w gospodarstwie rolnym
Problematyka prawa budowlanego w gospodarstwie rolnym jest szeroka,
dlatego w niniejszym artykule poruszono tylko niektóre zagadnienia.
Rozważania skupiają się na ustaleniu, kiedy producent rolny musi doko-
nać zgłoszenia, a kiedy potrzebne jest pozwolenie na budowę w przy-
padku inwestycji na terenie gospodarstwa rolnego. Następnie przesta-
wiono niektóre kwestie związane z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa
i Gospodarki żywnościowej z dnia 7 października 1997 r. w sprawie warun-
ków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usy-
tuowanie (t.j. DzU z 2014 r., poz. 81 ze zm.). W końcowej części artykułu
zawarto informacje na temat ubezpieczenia budynków rolniczych.
x x x
Zgłoszenie a pozwolenie na budowę
Art. 29 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. DzU
z 2018 r., poz. 1202 ze zm.) stanowi, że pozwolenia na budowę nie
wymaga budowa m.in. obiektów gospodarczych związanych z produk-
cją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową w ramach istniejącej
działki siedliskowej:
a) parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do
35 m
2
, przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m,
b) płyt do składowania obornika,
c) szczelnych zbiorników na gnojówkę lub gnojowicę o poj. do 25 m
3
,
d) naziemnych silosów na materiały sypkie o poj. do 30 m
3
i wysokości
nie większej niż 7 m,
e) suszarni kontenerowych o powierzchni zabudowy do 21 m
2
.
Tego przepisu dotyczy szeroki katalog orzeczeń sądowych, co świadczy
o problemach interpretacyjnych. Przykładowo Naczelny Sąd Admi-
nistracyjny w wyroku z 10 marca 2011 r. (II OSK 464/10) orzekł, że:
„Aby możliwe było zaliczenie określonego obiektu do budowli, o jakich
mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1 lit. b i c Prawa budowlanego, koniecznym
jest ustalenie, że zgłoszenie dotyczy obiektu gospodarczego związanego
z produkcją rolną stanowiącego uzupełniającą zabudowę zagrodową
w ramach istniejącej działki siedliskowej. Konstrukcja wskazanego prze-
pisu stanowi, zgodnie z intencją ustawodawcy, ograniczenie konieczno-
ści uzyskania pozwolenia na budowę przewidzianych w nim inwestycji
wyłącznie do terenów działki siedliskowej, co związane jest z faktem,
że w ramach działki siedliskowej wskazane obiekty mają znacznie
mniejszy zasięg oddziaływania”. W dalszej kolejności sąd stwierdził, że:
„Siedlisko to teren o charakterze kameralnym (prywatnym), na któ-
rym posadowiony jest dom mieszkalny, gdzie koncentrują się czyn-
ności życiowe rolnika i jego rodziny, i zaspokajane są elementarne
potrzeby życiowe, a zabudowa zagrodowa to siedlisko wraz z zabudo-
waniami gospodarczymi”.
Natomiast Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z dnia
29 marca 2018 r. (II SA/Lu 45/18) orzekł, że: „Silosy muszą być zwią-
zane z produkcją rolną, muszą uzupełniać zabudowę zagrodową
i to w ramach istniejącej działki siedliskowej, przy czym wspomniane
warunki muszą zostać spełnione łącznie. Nie wystarczy więc, że ma
być to jedynie obiekt gospodarczy związany z produkcją rolną. Musi
być on realizowany w ramach uzupełnienia zabudowy zagrodowej i to
w ramach istniejącej działki siedliskowej”.
Zaś Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 października
2017 r. (II OSK 240/16), doszedł do wniosku, że: „Jeżeli proces suszenia
w suszarni kontenerowej, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1 lit. e Prawa
budowlanego, wymaga źródła ciepła, to zgłoszenie takiej suszarni doty-
czy wszystkich jej koniecznych elementów, w tym urządzenia wytwarza-
jącego ciepło. Istotne jest jedynie to, aby powierzchnia zabudowy takiej
suszarni, uwzględniając jej wszystkie elementy, nie przekraczała 21 m
2
”.
Ustawa Prawo budowlane stanowi także, że pozwolenie na budowę nie
jest potrzebne w odniesieniu m.in. do:
• wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których
obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na
których zostały zaprojektowane;
• wolno stojących parterowych budynków gospodarczych, garaży, wiat
lub przydomowych ganków i oranżerii (ogrodów zimowych) o powierzchni
zabudowy do 35 m
2
, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce
nie może przekraczać dwóch na każde 500 m
2
powierzchni działki;
• wiat o powierzchni zabudowy do 50 m
2
, sytuowanych na działce, na
której znajduje się budynek mieszkalny lub przeznaczonej pod budow-
nictwo mieszkaniowe, przy czym łączna liczba tych wiat na działce nie
może przekraczać dwóch na każde 1000 m
2
powierzchni działki;
• wolno stojących altan o powierzchni zabudowy do 35 m
2
, przy czym
łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na
każde 500 m
2
powierzchni działki.
W większości przypadków, gdy nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia
na budowę, należy dokonać zgłoszenia, choć inwestor może wystąpić
z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę. W zgłoszeniu
należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych
oraz termin ich rozpoczęcia. Ponadto trzeba dołączyć oświadczenie,
o którym mowa w art. 32 ust. 4 pkt 2, jak również – w zależności od
potrzeb – odpowiednie szkice lub rysunki, a także pozwolenia, uzgod-
nienia i opinie wymagane odrębnymi przepisami.
Jeżeli producent rolny ma zamiar wykonać inwestycję budowlaną na
terenie gospodarstwa rolnego, musi na początku ustalić, czy potrzebne
będzie zgłoszenie, czy jest konieczność uzyskania pozwolenia na
budowę. W tym celu powinien udać się do Starostwa Powiatowego do
Wydziału Architektury i Budownictwa.
Ustawa stanowi, że zgłoszenia należy dokonać przed terminem zamie-
rzonego rozpoczęcia robót budowlanych. Organ administracji architek-
toniczno-budowlanej, w terminie 21 dni od dnia doręczenia zgłoszenia,
może – w drodze decyzji – wnieść sprzeciw. Jeśli tego nie zrobi w tym
czasie, można przystąpić do wykonywania robót budowlanych. Jedno-
cześnie organ ten może z urzędu, przed upływem ww. terminu, wydać
zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu, które wyłącza
możliwość wniesienia sprzeciwu oraz uprawnia inwestora do rozpoczę-
cia prac. W przypadku gdy roboty budowlane nie zaczną się przed upły-
wem 3 lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia, należy
dokonać ponownego zgłoszenia.
x x x
Budowle rolnicze a warunki techniczne
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki żywnościowej z dnia
7 października 1997 r. w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie, stosuje się przy
Prawo budowlane
w gospodarstwie rolnym
dr hab. Aneta Suchoń
Katedra Prawa Rolnego, Uniwersytet
im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
