138
Praca w hałasie
umożliwia obniżenie hałasu wyłącznie w polu pogłosowym, natomiast
nie ma wpływu na jego poziom bezpośrednio przy hałaśliwej maszynie.
Ponadto jej skuteczność jest stosunkowo nieduża i wynosi na ogół
3–8 dB. Jej wykorzystywanie ma uzasadnienie w sytuacji, gdy w hali jest
wiele źródeł hałasu, a ochronie podlega cały obszar hali.
Do obniżenia hałasu w pobliżu pojedynczego źródła należy stosować
ekrany akustyczne lub przegrody/kabiny/obudowy dźwiękoszczelne.
Skuteczność pierwszych z nich zależy od lokalizacji źródła hałasu i chro-
nionego miejsca pracy względem ekranu, a także jego wymiarów.
Ponadto może być silnie ograniczona na skutek istnienia dodatkowych
odbić dźwięku od ścian, a przede wszystkim sufitu hali. Każdą sytuację
należy rozpatrywać indywidualnie, najlepiej budując model cyfrowy
pomieszczenia oraz wykorzystując specjalistyczne programy kompu-
terowe. W tym przypadku trudno jest więc podać ogólne zależności
czy wartości tłumienia hałasu przez ekran. Uważa się, że typowa sku-
teczność ekranu akustycznego w halach przemysłowych mieści się
w zakresie 6–12 dB. Zaleca się je zatem stosować dla pojedynczych
źródeł hałasu lub gdy ochronie przeciwhałasowej podlegają pojedyn-
cze stanowiska pracy.
Kabiny umożliwiają ograniczenie emisji hałasu do wydzielonych obsza-
rów w hali. Mogą one być realizowane w postaci małych pomieszczeń
operatorskich dla jednej, dwóch osób lub dla grupy, np. zespołu inży-
nierów produkcji. Stosuje się je wtedy, gdy na hali istnieje wiele źródeł
hałasu, a ochronie przeciwhałasowej podlega nieduża grupa pracow-
ników. Skuteczność kabin zależy od konstrukcji i w praktyce osiąga od
kilkunastu (kabiny nieuszczelnione) do kilkudziesięciu dB (starannie
zaprojektowane i szczelne).
Obudowy dźwiękoizolacyjne są stosowane w sytuacjach, gdy istnieją
pojedyncze, dominujące źródła hałasu, a ochronie podlega cały obszar
hali. Efektywność tego rozwiązania technicznego jest podobna do sku-
teczności kabin dźwiękoizolacyjnych.
Indywidualne ochronniki słuchu wykorzystuje się najczęściej w przy-
padkach, gdy w hałaśliwych pomieszczeniach przebywają pojedyncze
osoby lub ich pobyt jest krótkotrwały, np. serwisowanie okresowe lub
usunięcie awarii maszyny w wydzielonym obszarze hali. Dzielimy je na
dwie podstawowe grupy: nauszniki przeciwhałasowe oraz wkładki prze-
ciwhałasowe. Pierwsze z nich produkuje się jako produkty niezależne
lub element kasku ochronnego, gdzie czasze tłumiące są mocowane
bezpośrednio do hełmu. W całości obejmują one małżowinę uszną,
dlatego na ogół są mało komfortowe. Wkładki (jednorazowe lub wielo-
krotnego użycia) służą natomiast do szczelnego zamknięcia kanału słu-
chowego i umieszczane wewnątrz niego.
Podstawowym parametrem nauszników i wkładek jest tłumienie
dźwięku, którego pomiary subiektywnie przeprowadza się na 16-osobo-
wej grupie wytrenowanych słuchaczy w specjalistycznej, przeznaczonej
do tego typu badań, kabinie. Tłumienie ochronnika jest określane w dB
jako różnica progu słyszenia bez ochronnika i z nim dla sygnałów testo-
wych o danej częstotliwości. Typowe wartości tłumienia sięgają od kilku-
nastu dB w zakresie małych do trzydziestu kilku w zakresie dużych czę-
stotliwości. Są to jedne z najbardziej ekonomicznych rozwiązań ochrony
przeciwhałasowej pracowników. Niestety w wielu przypadkach ich
noszenie powoduje dyskomfort oraz poczucie izolacji akustycznej, co
może negatywnie wpłynąć na wydajność pracy, a w niektórych przypad-
kach wręcz uniemożliwić wykonywanie wymaganych czynności.
rys. R. Bolejko
Rys. 1. Metody obniżenia hałasu w środowisku pracy: a) adaptacja akustyczna, b) ekran akustyczny, c) kabina dźwiękoszczelna, d) nauszniki
