140
Metoda 5S w hali produkcyjnej
Przedsiębiorcy ciągle poszukują rozwiązań, których zastoso-
wanie pozwoli na efektywniejsze wykorzystywanie posiadanych
zasobów lub poprawi warunki produkcji. Należy do nich metoda
5S, która w ostatnim okresie ewoluuje w kierunku 6S. Wywodzi
się ona z japońskiej filozofii organizacji pracy i jest jednym
z narzędzi ciągłego polepszania oraz doskonalenia procesów.
Jej główny cel to stworzenie wydajnego, czystego i ergonomicz-
nego środowiska pracy, zapewniającego wymaganą jakość pro-
duktów przy zminimalizowaniu ponoszonych nakładów. Z powo-
dzeniem wprowadzana jest w przedsiębiorstwach na całym
świecie.
Nazwa metody 5S pochodzi od pierwszych liter japońskich
słów określających pięć kroków stosowanych przy jej wdraża-
niu i utrzymaniu efektów: seiri (selekcja), seiton (systematyka),
seiso (sprzątanie), seiketsu, (standaryzacja), shitsuke (samody-
scyplina).
x x x
Proces wdrażania metody 5S
Wdrażanie metody 5S powinno być poprzedzone szkoleniami
oraz warsztatami przedstawiającymi jej podstawowe założenia.
Zapoznanie z zasadami i wymaganiami oraz zobrazowanie moż-
liwych do osiągnięcia korzyści pomaga uzyskać pełne wsparcie
na każdym szczeblu organizacji, bez którego proces nie zakoń-
czy się sukcesem.
Ważnym elementem jest również analiza miejsca wprowadzania
metody i wyznaczenie stanowisk działań pilotażowych. W przy-
padku hal produkcyjnych należy upewnić się, czy oznaczenia
poziome (np. linie) i pionowe (np. piktogramy) stref wymaganych
przepisami BHP są wyraźne. Jeśli zajdzie taka potrzeba, trzeba
je odświeżyć. Określenie obszaru działań pilotażowych pozwoli
praktycznie wykorzystać zdobytą podczas szkoleń wiedzę oraz
dopracować działania tak, aby przebiegały zgodnie z harmono-
gramem. Następnie można przejść do stopniowego wdrażania
metody 5S przy zachowaniu kolejności poszczególnych kroków
w strefach, gdzie najszybciej można zaobserwować poprawę przy
braku konieczności ponoszenia nakładów finansowych i materia-
łowych. Obraz uzyskanych efektów będzie dodatkową motywacją
dla wszystkich uczestniczących w procesie wprowadzania.
x x x
1S – Seiri (selekcja)
Pierwszym krokiem podczas wdrażania metody 5S jest usunię-
cie ze stanowiska pracy wszystkich elementów, które nie biorą
udziału w działaniach produkcyjnych w sposób pośredni lub
bezpośredni. Przedmioty dzieli się na niepodnoszące wartości
wyrobu oraz niezbędne podczas wykonywania bieżącej pracy.
Zbędne rzeczy oznacza się na tym etapie czerwonymi etykietami
i usuwa ze stanowiska pracy. Jeśli wobec przedmiotów pojawiają
się wątpliwości, przenoszone są do odizolowanej strefy.
Działania, które podejmuje się na tym etapie, to:
•
sortowanie wszystkich rzeczy na potrzebne i zbędne do
realizacji zadań produkcyjnych,
•
usunięcie wszystkich niepotrzebnych przedmiotów,
•
zatrzymanie niezbędnych rzeczy do realizacji zadań
produkcyjnych.
Metoda 5S w hali produkcyjnej –
utrzymanie czystości
dr hab. inż. Sławomir Kocira
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Zakład
Zarządzania Jakością w Inżynierii Rolniczej
mgr inż. Anna Krawczuk
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Zakład
Zarządzania Jakością w Inżynierii Rolniczej
fot. Shutterstock
Fot. 1. Organizacja hali przemysłowej zgodnie z zasadami metody 5S
