21
Akustyka 2015
pogłosowej wykonuje się m.in. pomiar współczynnika pochłania-
nia dźwięku
α
S
materiałów.
Zrozumiałość mowy w pomieszczeniu
– w bardzo dużym stop-
niu zależy od czasu pogłosu. Zbyt długi obniża jakość zrozumie-
nia mowy, ponieważ kolejne słowa docierające do słuchających,
nakładają się na brzmiące jeszcze poprzednie. Na zrozumienie
mowy mają również wpływ m.in. stosunek sygnału (tj. mowy) do
poziomu hałasu w pomieszczeniu, własności akustyczne wnętrza
lub głos mówiącego.
POCHŁANIANIE DŹWIĘKU
Pochłanianie dźwięku (dźwiękochłonność)
– jest zjawiskiem
fizycznym związanym z padaniem dźwięku na przegrodę. To zdol-
ność materiału do pochłaniania energii akustycznej lub jej części
i zamiany na energię cieplną podczas przechodzenia fal dźwięko-
wych przez materiał, zderzenia się z nim bądź w wyniku wprawie-
nia powietrza w rezonans.
Współczynnik pochłaniania dźwięku
α
S
– określa, jak dobrze
dany materiał absorbuje dźwięk przy pojedynczej częstotliwo-
ści (tercji). Pomiary tego współczynnika wykonuje się w komo-
rze pogłosowej zgodnie z EN ISO 354. Jego wartość podawana
jest w ułamku dziesiętnym lub procentach. Właściwości dźwię-
kochłonne materiału zależą m.in. od: struktury powierzchnio-
wej, faktury, grubości, uwarstwienia, sposobu mocowania (np. do
ściany), kąta padania fali dźwiękowej. Im współczynnik jest więk-
szy, tym lepiej dany materiał pochłania dźwięk.
Ważony wskaźnik pochłaniania dźwięku
α
w
– wartość jed-
nostkowa współczynników pochłaniania dźwięków określonych
zgodnie z normą EN ISO 11654. W przypadku tej metody war-
tości wyznaczone według zaleceń EN ISO 20354 zostają obliczone
dla pasm oktawowych o częstotliwości 250, 500, 1000, 2000
i 4000 Hz i zapisane w postaci wykresu. Następnie na wykres
nanoszona jest krzywa odniesienia, którą stopniowo przybliża się
do krzywej pomiarowej, aż do uzyskania „najlepszego dopasowa-
nia”. Położenie krzywej wyznacza ważony współczynnik
α
w
, który
zostaje zaokrąglony do 0,05.
Wskaźnik redukcji hałasu NRC (Noise Reduction Coef-
ficient)
– określa średni współczynnik pochłaniania dźwięku
w zakresie częstotliwości od 250 do 2000 Hz, służy do oznaczania
dźwiękochłonnych wyrobów budowlanych.
Klasy pochłaniania dźwięku wyrobów budowlanych
– podział
zależnie od wartości współczynnika pochłaniania dźwięku
α
w
(według PN-EN ISO 11654:1999):
klasa A – 0,9; 0,95; 1;
klasa B – 0,8; 0,85;
klasa C – 0,6; 0,65; 0,7; 0,75;
klasa D – 0,3; 0,35; 0,4; 0,45; 0,5; 0,55;
klasa E – 0,15; 0,2; 0,25;
materiały niesklasyfikowane – poniżej 0,15.
Chłonność akustyczna pomieszczenia A [m ]
– określa stopień
pochłaniania energii akustycznej w pomieszczeniu przy padaniu fal
dźwiękowych na wszystkie jego powierzchnie, a także na znajdu-
jących się tam ludzi i przedmioty, przy uwzględnieniu tłumienia
w powietrzu. Jest zatem miarą całkowitej zdolności pomieszczenia
do pochłaniania i tłumienia dźwięku. Zależy od objętości wnętrza
i czasu pogłosu (zanikania dźwięku po ustaniu jego źródła).
MATERIAŁY I TECHNOLOGIE POCHŁANIAJĄCE DŹWIĘK
Materiały dźwiękochłonne
– to takie, które charakteryzują się
właściwościami dźwiękochłonnymi bez dodatkowej obróbki, ale
nie można ich stosować samodzielnie jako okładziny na ściany lub
sufity. Wykorzystywane są do wypełniania ustrojów dźwiękochłon-
nych lub innych zabezpieczeń przed hałasem. Materiały te zazwy-
czaj są porowate, włókniste, o strukturze waty, pianki lub wełny.
Tłumią dźwięki przez tarcie powietrza w porach materiału oraz
samych mikrowłókien o siebie. Do tego typu materiałów należą
maty, filce i płyty z wełny mineralnej, maty i płyty z włókna szkla-
nego (waty szklanej), pianki polimerowe, płyty z tworzyw sztucz-
nych, włókniny tekstylne, płyty ze szkła piankowego białego, gip-
sowe i ceramiczne oraz tynki i wyprawy.
Wyroby dźwiękochłonne
– fabrycznie uformowane z odpo-
wiednio wykończoną powierzchnią, przygotowane do bezpośred-
niego użycia jako tworzywo dźwiękochłonne. Głównie są to płyty
ścienne lub sufitowe, np. z wełny mineralnej (skalnej lub szklanej)
z dekoracyjną fakturą zewnętrzną, płyty drewnopochodne (wió-
rowe, pilśniowe miękkie), płyty bądź wykładziny poliuretanowe,
natryskiwane porowate tynki, dywany i wykładziny podłogowe.
Ustroje dźwiękochłonne
– konstrukcje wyposażone w elementy
do montażu na ścianach lub sufitach. Mogą być wykonane z kilku
materiałów (nie tylko dźwiękochłonnych) i są tak stworzone, by
pochłaniały dźwięki w określonym paśmie częstotliwości. Roz-
różnia się konstrukcje podstropowe lub naścienne. Są to ustroje
płaskie (np. sufity podwieszane, panele akustyczne): płytowe,
membranowe, perforowane lub szczelinowe, oraz przestrzenne,
umożliwiające uzyskanie dodatkowych właściwości tłumiących
w szerokim zakresie częstotliwości (np. wyspy akustyczne).
MATERIAŁY I TECHNOLOGIE IZOLUJĄCE DŹWIĘK
Materiały dźwiękoizolacyjne
– charakteryzują się zwięzłą
powierzchnią i mają właściwości dźwiękoszczelne (odbijają fale
akustyczne), które ograniczają przechodzenie energii akustycz-
nej przez przegrodę. Są to m.in. ceramika, silikaty, beton, szkło,
metal, guma oraz tworzywa sztuczne, np. poli(metakrylan
metylu), poliwęglany i polietyleny.
Wyroby dźwiękoizolacyjne
– to wykorzystywane do budowania
przegród dźwiękoizolacyjnych szyby, pustaki, bloczki o odpowied-
nich parametrach, a także różnego rodzaju płyty o mniej lub bar-
dziej skomplikowanej powierzchni, używane np. do budowy ekra-
nów akustycznych odbijających lub odbijająco-rozpraszających.
Ustroje dźwiękoizolacyjne
– to zwykle przegrody zewnętrzne
izolujące od hałasu z zewnątrz. Im są masywniejsze, tym trudniej
wprawić je w drgania, dlatego lepszą dźwiękoizolacyjność zapew-
niają przegrody o dużej masie, np. z cegły pełnej lub betonu.
Ciężar konstrukcji można zmniejszyć, przy zachowaniu dobrej
dźwiękoizolacyjności, wznosząc ściany warstwowe. Łączą one
dwie warstwy o dużej gęstości z warstwą lekką, dobrze pochła-
niającą energię akustyczną (np. ściany warstwowe z izolacją
z wełny mineralnej).
Opracowanie: redakcja
2
