Zasady doboru i modyfikacji izolacyjności akustycznej przegród budowlanych
28
Izolacyjność akustyczna przegrody budowlanej wskazuje, jaka
część energii akustycznej padającej na przegrodę przedostaje
się na jej drugą stronę. Parametr ten jest wyrażany w decybe-
lach (dB) i zazwyczaj oznacza się go symbolem R. Ze względu
na zastosowaną skalę logarytmiczną, decybelową, jego warto-
ści nie dla wszystkich są intuicyjne. Na przykład dwukrotne
zwiększenie energii akustycznej przedostającej się przez prze-
grodę oznacza obniżenie R o 3, natomiast 10-krotne – o 10 dB.
Ucho ludzkie także ma „wbudowaną” podobną skalę, a tym
samym przy subiektywnej ocenie głośności hałasu również sto-
suje się wartości określone w dB. Co więcej, dla hałasów szero-
kopasmowych zmiana poziomu hałasu o 3 dB jest subiektyw-
nie ledwo zauważalna, natomiast obniżenie głośności o połowę
oznacza zmniejszenie poziomu dźwięku o ok. 10 dB. Podobne
rzecz ma się przy subiektywnej ocenie izolacyjności akustycz-
nej przegrody budowlanej. Hałas w pomieszczeniu, pochodzący
np. z innego mieszkania, będzie subiektywnie o połowę cichszy,
jeżeli izolacyjność akustyczna przegrody zostanie zwiększona
o 10 dB. Powyższa zależność jest bardzo dużym uproszczeniem
nieuwzględniającym szeregu zjawisk fizycznych, ale jednocześ-
nie stanowi dobry punkt odniesienia dla większości zagadnień
ochrony przeciwhałasowej.
Kolejną trudnością powstającą podczas określania izolacyjno-
ści akustycznej przegrody jest uzależnienie tego parametru od
częstotliwości dźwięków (rys. 1). Większość przegród budowla-
nych ma zdecydowanie mniejszą dźwiękoszczelność dla niskich
częstotliwości niż dla wysokich. Ta cecha znacznie utrudnia
porównanie przegród o różnych konstrukcjach pod względem
ich izolacyjności akustycznej. Dla ułatwienia wprowadzono jed-
noliczbowe parametry, tzw. wskaźniki. Są one zwykle otrzymy-
wane poprzez porównanie częstotliwościowych charakterystyk
izolacyjności akustycznej przegrody ze znormalizowaną krzywą
odniesienia o ściśle określonym kształcie.
Dokładna procedura ich wyznaczania została wskazana w nor-
mach PN-EN ISO 717-1 [2] i PN-EN ISO 717-2 [3].
Do oceny izolacyjności akustycznej przegród budowlanych na
dźwięki powietrzne stosuje się następujące parametry (wyrażone
w dB):
• R
w
(C, C
tr
) – ważony wskaźnik izolacyjności akustycznej właś-
ciwej wraz z widmowymi wskaźnikami adaptacyjnymi C i C
tr
,
• R
A1
= R
w
+ C – wskaźnik oceny izolacyjności akustycznej
właściwej dla przegród wewnętrznych,
• R
A2
= R
w
+ C
tr
– wskaźnik oceny izolacyjności akustycznej
właściwej dla przegród zewnętrznych.
Zgodnie z definicją wskaźniki R
A1
i R
A2
są otrzymywane z warto-
ści R
w
, C i C
tr
, podawanych zazwyczaj przez producentów mate-
riałów budowlanych. Natomiast wymagania normowe stawiane
przegrodom budowlanym określają wskaźniki R
A1
i R
A2
[1].
W ten sposób uzyskuje się jeden parametr (jedną liczbę), za
pomocą którego można łatwo porównać przegrody i wybrać
taką, która zapewni wymaganą izolację akustyczną pomiesz-
czenia. Są jednak przypadki, m.in. przy projektowaniu specjali-
stycznych pomieszczeń o podwyższonej ochronie przeciwhałaso-
wej (np. laboratoria badawcze, studia nagrań), kiedy stosowanie
wskaźników może doprowadzić do błędnych wniosków i nie
zapewnić wystarczającej dźwiękoszczelności. Na ogół bowiem
są one wykorzystywane przy projektowaniu typowych obiektów
użyteczności publicznej oraz budynków wielorodzinnych i bez
wyraźnie zdefiniowanej funkcji akustycznej.
x x x
Wymagania normowe stawiane przegrodom
budowlanym
Wymaganą izolacyjność akustyczną przegród budowlanych
w obiektach użyteczności publicznej oraz budynkach jedno-
i wielorodzinnych określa polska norma PN-B 02151-3:1999 [1],
powołując się na wskaźniki oceny przybliżonej izolacyjności aku-
stycznej właściwej R’
A1
dla przegród wewnętrznych i R’
A2
– dla
zewnętrznych.
Termin „przybliżonej” i symbol „prim” oznaczają wartość uzy-
skiwaną w rzeczywistości, a nie w warunkach laboratoryjnych.
Wybrane kryteria dla ścian wewnętrznych podano w tab. 1.
W przypadku obiektów użyteczności publicznej najwyższe
wymagania stawiane są przegrodom w hotelach o bardzo
dobrych standardach, np. R
A1
= 55 dB – dla ściany pomiędzy
pokojem hotelowym a pomieszczeniem klubowym.
W budynkach administracyjnych są one znacznie niższe i dla
przegrody pomiędzy typowymi pomieszczeniami administra-
cyjnymi wskaźnik ten przyjmuje stosunkowo niedużą wartość
równą 35 dB.
Przegrody w obiektach zamieszkania zbiorowego muszą sku-
teczniej chronić przed hałasem. Na przykład ściana pomię-
dzy przyległymi mieszkaniami nie powinna mieć izolacyjności
mniejszej od R
A1
= 50 dB, a w przypadku mieszkań w pobliżu
lokali usługowych czy restauracji musi mieć powyżej 57 dB.
Warto także zwrócić uwagę na wymagania określone dla ścian
w domach jednorodzinnych w zabudowie szeregowej lub bliź-
niaczej, dla których izolacyjność akustyczna powinna być więk-
sza o 2–5 dB od tej dla przegród w obiektach wielorodzinnych.
W tab. 2. podano izolacyjność akustyczną (wyrażoną wskaź-
nikiem R
A1
) typowych przegród budowlanych stosowanych
w budownictwie jedno- i wielorodzinnym. Brak symbolu prim
oznacza wartość wskaźnika uzyskaną w warunkach laboratoryj-
nych (zmierzoną w tzw. komorach pogłosowych), którą zazwy-
czaj producenci materiałów budowlanych podają w swoich kata-
logach.
dr inż. Romuald Bolejko
PolitechnikaWrocławska, Katedra Akustyki i Multimediów
ekspert
Zasady doboru i modyfikacji
izolacyjności akustycznej przegród
budowlanych
Wymagania dotyczące izolacyjności przegród budowlanych
są określone w stosownych normach. Mając to na uwadze,
producenci materiałów budowlanych starają się, by ich wy-
roby spełniały je nawet z naddatkiem. Warto jednak pamię-
tać, że określane w laboratorium parametry deklarowane
trzeba skonfrontować z rzeczywistą izolacyjnością ściany.
