BIM oraz IPD
6
praktyka projektowa
warsztat architekta
wskaźnikach budowlanych modelu wstępnego, intencji inwe-
stora i przewidywanych przez niego nakładów finansowych.
• Zespół tworzy harmonogram prac i podział kosztu docelo-
wego na:
– koszty jednostkowe poszczególnych grup robót (lub ogólny
koszt wykonawstwa w przypadku generalnego wykonawcy),
– koszty obsługi projektowej (samego projektu + projektan-
tów kontroli kosztu docelowego podczas procesu budowy
+ urzędowe i rzeczoznawców),
– rezerwę na zysk lub straty (tzw. poduszka finansowa – zwy-
kle 5–10%).
• Do grupy dołącza, jako konsultant, przedstawiciel potencjal-
nego wykonawcy, gotowego wybudować obiekt za cenę usta-
loną w koszcie docelowym, i uczestniczy w dalszych pracach.
Jego opinie także muszą wejść w ogólny plan ekonomiczny
przedsięwzięcia. Co do sposobu wyboru wykonawcy, jest
wiele dróg (prostszych w przypadku inwestycji prywatnych,
bardziej żmudnych przy publicznych), musi on jednak jak naj-
szybciej stać się członkiem grupy podstawowej z uwagi na swój
wkład w decyzje projektowe. Podczas pierwszych 10% czasu
pracy nad projektem zapada bowiem ok. 70% ostatecznych
decyzji w kwestiach finansowych.
• Zespół działa na zasadzie warsztatów (ang.
design charrette
)
– zbiera się regularnie w celu wspólnego rozwiązywania zadań
projektowych. Spotkania te sprzyjają dodatkowo budowaniu
wzajemnego zaufania.
• Grupa podstawowa podpisuje wzajemny kontrakt wielo-
stronny, określający m.in.: wspólną intencję doprowadzenia
do realizacji inwestycji przy zachowaniu kosztu docelowego,
sposoby podziału zysku oraz wykorzystania poduszki finanso-
wej w razie niedotrzymania kosztu (zgoda na wspólne ryzyko),
zasadę transparentności wszelkich kosztów oraz zrzeczenie się
wzajemnych roszczeń finansowych między członkami grupy
(oczywiście odpowiedzialność wobec roszczeń osób trzecich
pozostaje nienaruszona, także przejawy złej woli zostają wyłą-
czone ze zrzeczenia się roszczeń) 2 .
• Grupa podstawowa dokonuje regularnej, wspólnej rewizji
rozwiązań projektowych pod kątem ekonomiczności na zasa-
dzie
target value design
(czyli ewaluacji finansowej i jakościo-
wej), analizuje także alternatywne kierunki, na które muszą
zgodzić się wszyscy członkowie. Decydujący głos ma inwestor,
który w wyjątkowym przypadku może podważyć wybór
innych, ale wtedy musi dojść do rewizji kosztu docelowego
i wszystkich związanych z tym konsekwencji.
software’u dla BIM. Takiej korelacji w polskim budownictwie
jeszcze niestety nie ma.
2.
Core Group (z ang. grupa podstawowa).
Zespół profesjonalistów, chcących wziąć udział w projektowa-
niu i budowie danego obiektu, postanawia zastosować zasady
procesów IPD. W konsekwencji:
• Zanika pojęcie generalnego projektanta. Strony ponoszą
odpowiedzialność ekonomiczną za dotrzymanie kosztu doce-
lowego, żadna z nich nie może jednak przejąć odpowiedzial-
ności za finansową ewaluację cudzych rozwiązań.
• Inwestor włącza się aktywnie jako członek zespołu i jest
jednym z decydentów.
• Kluczowi projektanci branżowi stają się równorzędnymi
partnerami w decyzyjnej grupie podstawowej.
• Do zespołu dołącza manager BIM/IPD. Odpowiada on za
przepływ właściwej cyfrowej informacji o budynku między
stronami procesu, a więc jest on swoistym strażnikiem jakości.
Jego rolą dodatkową jest zapewnienie ewaluacji otrzymanych
danych pod względem kosztów, harmonogramów i wszelkich
koniecznych uwarunkowań, np. środowiskowych lub energe-
tycznych.
• W trakcie spotkań członkowie grupy wypracowują wzajem-
ny szacunek i zaufanie w drodze proceduralnej oraz finansowej
transparentności, a także monitorują stan podjętych decyzji.
W studiach przypadków z całego świata motyw zaufania poja-
wia się najczęściej.
• Wszyscy inżynierowie – członkowie grupy – pracują w tech-
nologii BIM, niezależnie od używanego oprogramowania.
• Zespół przyjmuje za podstawę prac tzw. plan zastosowania
BIM, określający m.in.: skład grupy podstawowej, cel i zada-
nia projektu, kooperacyjny plan koordynacji, opis faz projektu
i programu modelowania, listę przewidywanych modeli, dane
o precyzji poszczególnych etapów modelowania, plan analiz
modelu, procesu identyfikacji kolizji przestrzennych (ang.
clash
detection
), aktualizacji modeli składowych dla końcowego prze-
kazania (model as-built), listę docelowych formatów współpracy
projektowej i formatów przekazania, procedurę spotkań koor-
dynacyjnych, a także terminy przekazań.
• Architekt przygotowuje z inwestorem zarys koncepcji w for-
mie modelu wstępnego, począwszy od analiz funkcjonalnych,
urbanistycznych i architektonicznych. Jest to etap, w którym
podejmowane są pierwsze decyzje projektowe i ekonomiczne.
• W procesie konceptualizacji grupa wypracowuje wielkość
tzw. kosztu docelowego (ang.
target cost
), bazującego na
