8
abc specjalisty
współczesny warsztat architekta
warsztat architekta
W Wielkiej Brytanii od 2016 r. centralnie zamawiane projekty
sektora publicznego wymagają wdrożenia BIM na poziomie
przynajmniej drugim (współpraca zespołowa w zakresie
wymiany informacji pomiędzy różnymi grupami branżo-
wymi). Oficjalny dokument CIC BIM Protocol identyfikuje
modele informacji o budynku, które muszą być opracowane
przez zespół projektowy, i nakłada określone obowiązki,
zobowiązania i związane z nimi ograniczenia w zakresie
korzystania z tych modeli. Konieczność zawarcia przejrzy-
stego kontraktu BIM została już potwierdzona (w 2017 r.
przed Technology and Construction Court trafiła pierwsza
w historii WB sprawa między Trant Engineering Ltd. a Mott
MacDonald Ltd.).
Z danych raportu AutoDesku z 2015 roku „BIM – polska
perspektywa” wynika, że około 25% respondentów deklaru-
je stosowanie metodyki BIM przy realizowanych projektach.
Świadomość BIM jest wyższa wśród architektów (65,4%)
niż projektantów konstrukcji i instalacji (50,3%). Obecnie
te wskaźniki są zapewne wyższe, niemniej jednak według
ekspertów na przeszkodzie w upowszechnieniu się meto-
dologii BIM w Polsce stoją niskie ceny projektów przy wyso-
kich kosztach wdrożenia (oprogramowanie, szkolenia), brak
wykwalifikowanej kadry projektowej i niechęć do zmian, brak
znormalizowania procesu i wspólnych standardów działania
oraz niska świadomość korzyści wśród inwestorów.
Metodologia BIM jest ważna dla obecnej praktyki, a także
katalizuje wykorzystanie innych innowacji, takich jak posze-
rzona i wirtualna rzeczywistość (
Augmented Reality, Virtual
Reality
) oraz drony.
Programistyczne środowiska do tworzenia narzędzi
Narzędzia BIM są ukierunkowane na logikę konstrukcyjną
i w dużym stopniu narzucają użytkownikom zakodowaną
cyfrowo architektoniczną semantykę. Dla architektów poszu-
kujących efektywności i swobody formalnej rozwiązaniem jest
budowa własnych cyfrowych narzędzi na poziomie języka
skryptowego. Do takich zadań służy program Generative
Components powstały w 2003 r., początkowo jako nakładka
na MicroStation firmy Bentley. Z pozycji użytkownika istotną
cechą GC jest możliwość pracy na trzech zasadniczo różnych
reprezentacjach tego samego projektu: w oknie transakcji
(chronologiczny zapis wszystkich wykonywanych w trakcie
tworzenia projektu kroków), podglądzie geometrii 3D i na
modelu schematycznym (logiczne i hierarchiczne zależności).
MEP (ang.
Mechanical, Electrical and Plumbing
), które
pomagają architektom poszukiwać optymalnych rozwią-
zań i opierać decyzje projektowe na racjonalnych prze-
słankach. Architektoniczny model budynku składa się ze
„świadomych” swej funkcji komponentów przynależnych
do określonych rodzin (ściany, ławy fundamentowe, okna),
co determinuje ich zachowanie, np. wymiary schodów są
sprzężone z wysokością kondygnacji (program dba o to,
by odpowiednie parametry: liczba stopni, ich wysokości
i szerokości były zgodne z warunkami technicznymi).
Model 3D jest podstawą do automatycznego generowania
planów, widoków elewacji, przekrojów, zestawień i koszto-
rysów. Cyfrowa organizacja wymiany danych między obsza-
rami funkcjonalnymi projektu umożliwia wykrywanie konflik-
tów, analizowanie potencjalnych problemów wykonawczych
i eksploatacyjnych, zanim budynek powstanie. Za pomo-
cą bezpośrednio wbudowanych do programu bazowego
modułów symulacji i analiz możliwe jest dokonanie obliczeń
energetycznych, ocen sprawności termalnej, analiz zacienie-
nia i nasłonecznienia (il. 2). Dodatkowo zgodność formatu
danych z innymi produktami pakietu Building Design Suite
pozwala np. na korzystanie ze Structural Analysis Professional
w celu dokonania zaawansowanych analiz dużych i złożonych
konstrukcji budowlanych lub InfraWorks dla osadzenia pro-
jektu architektonicznego w realnym kontekście zbudowanym
z informacji GIS (system informacji geograficznej).
Technologia parametryczna BIM przesuwa architektonicz-
ny dyskurs ku racjonalizacji i obiektywizacji decyzji projek-
towych, co umożliwia tworzenie projektów spełniających
wyższe wymogi jakościowe i ograniczenie błędów na
etapie realizacji inwestycji.
Pierwszym spektakularnym przedsięwzięciem, które przyczy-
niło się do rozbudowy metodologii BIM i jej weryfikacji w prak-
tyce, była rozpoczęta w 2005 roku budowa wysokościowca
na Manhattanie (proj. Skidmore, Owings and Merrill). Obiekt
stanowił duże wyzwanie technologiczne i organizacyjne, które
swoje powodzenie zawdzięcza współpracy menedżerów
z SOM z ekspertami AutoDesk, na bieżąco doskonalącymi
funkcjonalność Revit. Wykorzystanie BIM znacznie zwiększyło
efektywność oraz ekonomiczność projektowania.
BIM jest technologią współpracy, rodzi więc konieczność roz-
strzygnięć natury prawnej – kwestie własności danych, praw
autorskich, licencjonowania, odpowiedzialności za dokładność
i koordynację danych, ponoszenie ryzyka i udział w korzyściach.
3.
Interfejs programu Generative
Components v.6,
il. Maria Helenowska-Peschke
3
