6
abc specjalisty
współczesny warsztat architekta
warsztat architekta
kropel wody w jedną, ciągłą powierzchnię. Również falująca
swobodna geometria warszawskich Złotych Tarasów (proj.
Jerde Partnership, 2007) wyłoniła się na skutek iteracyjnej
symulacji komputerowej, w której wirtualna tkanina była
„nanoszona” na serię sferycznych deflektorów w nakładkach
Simcloth i Stich programu 3DS Max.
Na początku tego stulecia twórcy programów postawi-
li na rozbudowę funkcjonalności parametrycznej modele-
rów 3D. Dzięki niej użytkownik przechodzi od myślenia
w kategorii obiektu do koncepcji „rodziny form” (instancje
mają zarówno unikalne, jak i współdzielone cechy, a zakres
możliwych do uzyskania wariancji zależy od liczby parame-
trów, ich roli i usytuowania w algorytmie generatywnym).
Wyodrębniły się dwie grupy programów: modelowanie
BIM (ang.
Building Information Modeling
) np. Digital Project,
Bentley Systems, Nemetschek, Revit, przeznaczone dla bran-
ży architektoniczno-budowlanej, oraz środowisko programi-
styczne do budowania własnych aplikacji komputerowych,
wykorzystywane zarówno przez architektów, jak i dizajne-
rów wzornictwa przemysłowego (Generative Components,
Rhinoceros + Grasshopper). Obie grupy oferują wyrafino-
wane narzędzia wspomagające proces twórczy oraz decy-
zyjny, ale przede wszystkim w znaczący sposób wpływają na
przepływ pracy w branży AEC.
Modelowanie informacji o budynku
Technologia BIM jest procesem tworzenia w cyberprze-
strzeni surogatu obiektu architektonicznego w opar-
ciu o współdzielony między zainteresowanymi stronami
(branżystami) centralny model stanowiący bazę danych
projektu. Idea dotyczy całego cyklu powstawania i życia
budynku (od bryłowego modelowania koncepcyjnego po
dokumentację wykonawczą i dane do fabrykacji), realizację
inwestycji (logistyka, zarządzanie), a także użytkowanie,
konserwację i renowację obiektu. Budowniczowie modelu
są w centrum zarządzania uporządkowaną wszechstronną
wiedzą, pochodzącą od branżystów, wykonawców, inży-
nierów budowlanych i zleceniodawcy. Multidyscyplinarny
przepływy pracy wymaga, by wykorzystywane technologie
oprogramowania były kompatybilne. Popularna na polskim
rynku platforma Revit (od 2018 r. wchodząca w skład
Autodesk Building Design Suite) obejmuje narzędzia właści-
we dla różnych obszarów funkcjonalnych: architektonicz-
nego, budowlanego i konstrukcyjnego oraz projektowania
• rozwoju idei projektu na bazie modelowania i analiz,
a także tworzenia cyfrowych reprezentacji projektu, tj. rysun-
ki 2D i modele 3D do celów prezentacyjnych;
• bezpośredniego przesyłu danych geometrycznych z modeli
3D do wytwarzania CNC i druku 3D.
W kolejnych latach można spodziewać się dramatycznych
zmian w przepływie pracy w całej branży architektoniczno-
-budowlanej, związanych z rozwojem i upowszechnianiem
się technologii BIM.
Ewolucja narzędzi CAD
Pierwsza generacja programów dla projektantów (AutoCAD
od 1981 r., CADRA 2D od 1983 r., MicroStation od 1984 r.)
stanowiła znacznie ulepszone „cyfrowe deski kreślarskie”,
umożliwiające sporządzanie rysunków 2D. W powiązaniu
z technologią druku laserowego (HP LaserJet, 1984 r.) znacz-
nemu usprawnieniu uległo tworzenie dokumentacji, ale nadal
problemem pozostawało zapewnienie aktualności informacji
projektowej i spójności rysunków, wykrywanie konfliktów
między elementami budynku, synchronizacja zmian składo-
wych rysunku itp. Dokonana w kolejnych latach rozbudowa
środowisk programów o moduły do modelowania 3D pomo-
gła w czytelnej komunikacji gotowego projektu inwestorowi
i klientom, nie zmieniając utartych procedur. Kamieniem
milowym na drodze rozwoju oprogramowania dla architektów
była idea powiązania asocjacyjnego modelowania z centralną
bazą danych (ArchiCAD w 1987 r., Revit w 2000 r.).
Zamiast abstrakcyjnej grafiki użytkownik miał do dyspozycji
tzw. inteligentne obiekty, zdolne do reprezentowania typo-
wych elementów budynku (ściany, dach, drzwi).
W latach 90. architekci poszukujący swobody formalnej
zaanektowali aplikacje przeznaczone dla świata gier i filmu
(3DS Max, Rhinoceros, Maya) oraz branży mechanicznej (np.
Catia z przemysłu lotniczego), które oferowały modelowanie
NURBS, narzędzia do animacji i morfingu geometrii. Na
etapie koncepcji wspomagały one percepcję i procesy twór-
cze, atakże wytwarzanie. Większość aplikacji udostępniała
tekstowe edytory własnych języków skryptowych, pozwala-
jących na rozbudowywanie ich funkcjonalności (np. Maxscript
w 3DS Max; GDL w ArchiCAD, MEL w Maya). Jedną
z pierwszych realizacji przy użyciu rozbudowanego środowi-
ska 3DS Max był pawilon BMW Bubble we Frankfurcie nad
Menem, projektu B. Frankena, którego dwukrzywiznowa
forma powstała w efekcie cyfrowej symulacji łączenia dwóch
2
2.
Interfejs programu Revit 2016,
il. Maria Helenowska-Peschke
