54
Zabezpieczenia przeciwkorozyjne i ogniochronne hal stalowych
x x x
Przepisy i normy
Jak w każdej dziedzinie związanej z budownictwem podstawowym
dokumentem jest „Prawo budowlane” oraz przepisy z nim powią-
zane, w tym normy. Zazwyczaj z jednej wytycznej może wynikać
kilka, a nawet kilkadziesiąt następnych i z nich kolejne. W tym arty-
kule omówiono najważniejsze dokumenty związane z zabezpiecze-
niem przed korozją i bierną ochroną przeciwpożarową:
• PN-EN 1090-2+A1:2012 „Wykonanie konstrukcji stalowych i alu-
miniowych. Część 2: Wymagania techniczne dotyczące konstrukcji
stalowych”;
• PN-EN ISO 12944
1
„Farby i lakiery. Ochrona przed korozją kon-
strukcji stalowych za pomocą ochronnych systemów powłokowych”:
– Część 1:2018 „Ogólne wprowadzenie”,
– Część 2:2018 „Klasyfikacja środowisk”,
– Część 3:2018 „Zasady projektowania”,
– Część 4:2018 „Rodzaje powierzchni i sposoby przygotowania
powierzchni”,
– Część 5:2009
2
„Ochronne systemy malarskie”;
• PN-ISO 8501
3
„Przygotowanie podłoży stalowych przed nakładaniem
farb i podobnych produktów. Wzrokowa ocena czystości powierzchni”:
– Część 1:2008 „Stopnie skorodowania i stopnie przygotowania nie-
pokrytych podłoży stalowych oraz podłoży stalowych po całkowitym
usunięciu wcześniej nałożonych powłok”,
– Część 2:2011 „Stopnie przygotowania wcześniej pokrytych powło-
kami podłoży stalowych po miejscowym usunięciu tych powłok”,
– Część 3:2008 „Stopnie przygotowania spoin, krawędzi i innych
obszarów z wadami powierzchni”;
• PN-EN 13501-1+A1:2010 „Klasyfikacja ogniowa wyrobów
budowlanych i elementów budynków. Część 1: Klasyfikacja na pod-
stawie wyników badań reakcji na ogień”.
Jak już wspomniano, norm związanych z ww. jest dużo więcej, na nie-
które autor powołuje się przy omawianiu poszczególnych zagadnień.
PN-EN ISO 1090 zawiera podstawowe wytyczne dotyczące wykony-
wania konstrukcji. Część 2. liczy ok. 200 stron i określa wymagania
dla konstrukcji stalowych lub elementów wytwarzanych z następują-
cych wyrobów hutniczych:
• walcowanych na gorąco z gatunków stali nie wyższych niż S690,
• kształtowników i blach profilowanych na zimno z gatunków stali
nierdzewnych nie wyższych niż S700 lub z węglowych – nie wyższych
niż S690,
• wyrobów formowanych na gorąco lub zimno ze stali nierdzewnej
austenitycznej, austenityczno-ferrytycznej i ferrytycznej,
• kształtowników zamkniętych formowanych na gorąco lub na
zimno, znormalizowanych i profilowanych indywidualnie, oraz kształ-
towników zamkniętych spawanych.
Może również być stosowana do konstrukcji ze stali konstrukcyjnej
gatunków nie wyższych niż S960 pod warunkiem, że wykonanie
będzie dopasowane do kryteriów niezawodności i że zostaną okre-
ślone wszystkie niezbędne wymagania dodatkowe.
W punkcie 2.7 normy „Ochrona przed korozją” wymieniono więk-
szość ze wskazanych wcześniej norm, a dodatkowo EN 146161
(zastąpiona przez PN-EN ISO 12679:2015-12), PN-EN 15311
(zastąpiona przez PN-EN ISO 12670), PN-EN ISO 1461 i PN-EN
ISO 2063. Dotyczą one powłok metalizacyjnych i ze względu na
rozległość zagadnienia nie omówiono ich w niniejszym artykule.
W punkcie 4.1.3 „Stopnie przygotowania powierzchni” powołano się
na stopnie przygotowania P1, P2 i P3, wynikające z normy PN-EN
ISO 8501-3.
Warto jeszcze zwrócić uwagę na rozdział 8.4 „Przygotowanie sty-
ków w połączeniach ciernych”. Połączenia skręcane elementów kon-
strukcyjnych są wyjątkowo niekorzystne dla powłok ochronnych.
Większość farb w tych miejscach ulega zniszczeniu (zmiażdżeniu),
pęka lub „wypływa” pod wpływem dużych sił ściskających. Pozosta-
wienie typowych powłok na stykach może zmniejszać współczynnik
tarcia, co z kolei osłabia połączenie. Dlatego styki w połączeniach
ciernych, w tych miejscach, gdzie będą podkładki pod śruby,
powinny być potraktowane w sposób specjalny. Dla połączeń klasy B
zalecane jest pokrywanie powierzchni powłokami metalizacyjnymi
natryskiwanymi cieplnie lub malowanie ich farbami alkilokrzemia-
nowo-cynkowymi na grubość 50–80 µm.
Zasadnicze aspekty ochrony przed korozją konstrukcji omówiono
w ww. normie w rozdziale 10. „Zabezpieczenie powierzchni”
i w załączniku F. W części dotyczącej zabezpieczeń przy użyciu farb
odwołano się do norm dotyczących ochrony przed korozją. W dal-
szej części przedstawiono wszystkie ważniejsze operacje wynikające
z tych przepisów, związane z zabezpieczeniem powłokowym, w tym
przypadku malowaniem konstrukcji hal stalowych.
x x x
Projekt
Projekt hali o konstrukcji stalowej powinien zawierać dział doty-
czący zabezpieczenia antykorozyjnego, a jeżeli klasa odporności
pożarowej obiektu jest wyższa niż E, również projekt zabezpieczeń
ogniochronnych
4
. Opracowanie zabezpieczenia antykorozyjnego
konstrukcji powinno w pierwszej kolejności określać kategorię
Zabezpieczenia
przeciwkorozyjne
i ogniochronne hal stalowych
Temat odpowiedniego zabezpieczenia antykorozyjnego i ogniochronnego konstrukcji hal stalowych jest bardzo rozległy
i z powodzeniem mógłby wypełnić treść pokaźnego podręcznika. Wystarczy tylko zebrać najważniejsze normy i przepisy
z tego zakresu. Ponadto ich właściwa interpretacja oraz umiejętność poprawnego zastosowania postawionych wymagań
i zaleceń wymaga rozległej wiedzy powiązanej z szeroko pojętym budownictwem i bierną ochroną przeciwpożarową.
W przypadku hal, w których stale przebywają ludzie, może pojawić się konieczność wydzielenia stref pożarowych,
a także wdrożenia nie tylko biernej (np. farby ogniochronne), lecz również czynnej ochrony przeciwpożarowej (instalacje
tryskaczowe, automatyczne oddymianie, alarmy itp.). W artykule zasygnalizowane zostaną najważniejsze z tych zagadnień.
mgr inż. Michał Jaczewski
rzeczoznawca ochrony przed korozją
Polskiego Stowarzyszenia Korozyjnego,
inspektor FROSIO
