118
Urządzenia przeciwpożarowe a ewakuacja w obiektach przemysłowych
Analizując aspekty ewakuacji osób, należy także pamiętać, że
właściciel lub zarządca obiektu przeznaczonego dla ponad 50
osób będących jego stałymi użytkownikami, niezakwalifikowa-
nego do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV, powinien co najmniej
raz na 2 lata przeprowadzać praktyczne sprawdzenie organiza-
cji oraz warunków ewakuacji z całego obiektu. Właściciel lub
zarządca budynku powiadamia właściwego miejscowo komen-
danta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej
o terminie praktycznego sprawdzenia organizacji oraz warunków
ewakuacji z całego obiektu nie później niż na tydzień przed ich
przeprowadzeniem.
x x x
Wyposażenie obiektu w sprzęt przeciwpożarowy
i gaśniczy
Wymogi i zasady wyposażenia obiektów w urządzenia przeciw-
pożarowe
1
i gaśnicze określone zostały w Rozporządzeniu
Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca
2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych
obiektów budowlanych i terenów [5]. Zauważyć należy, że
w system sygnalizacji pożaru (SSP), dźwiękowy system ostrze-
gawczy (DSO) oraz stałe urządzenia gaśnicze (SUG) wymagane
są głównie w obiektach ZL oraz zabytkowych, a także w archi-
wach i ośrodkach elektronicznego przetwarzania danych o zna-
czeniu krajowym. Obiekty PM zostały tam całkowicie pominięte,
jednak praktyka wskazuje, że urządzenia typu SSP i SUG stosuje
się w wielu obiektach PM, szczególnie tych wzniesionych w ostat-
nich latach. Powód jest oczywisty: wymóg postawiony przez
ubezpieczyciela, który szacując ryzyko i określając wysokość
składki ubezpieczenia, odpowiednio ją obniża w przypadku
obiektów wyposażonych np. w stałe urządzenia gaśnicze wodne
(tryskacze). Okresowe audyty ubezpieczeniowe prowadzone
przez inżynierów ryzyka pozwalają na dokładne zweryfikowanie
pracy tych urządzeń. Prawidłowe ich funkcjonowanie w sytuacji
pożaru wpływa na ograniczenie strat materialnych oraz zwiększa
szanse na sprawną ewakuację znajdujących się w obiekcie osób
poprzez:
• wczesne wykrycie pożaru w jego wstępnej fazie,
• wczesne ogłoszenie alarmu pożarowego (zawiadomienie o poża-
rze i rozpoczęcie ewakuacji),
• szybkie poinformowanie o zagrożeniu jednostek ochrony
przeciwpożarowej,
• zmniejszenie szybkości rozprzestrzeniania się pożaru,
• ograniczenie pożaru do jednej strefy pożarowej.
Projektowanie urządzeń przeciwpożarowych dobrze jest
konsultować z ekspertami firm ubezpieczeniowych, szczególnie
w przypadku rozbudowy lub przebudowy istniejących obiektów.
Konsultacje te – najczęściej darmowe ze strony ubezpie-
czycieli – pozwolą na uniknięcie przyszłych problemów
związanych z niepełną zgodnością zaprojektowanych i wyko-
nanych urządzeń z normami lub wytycznymi, według których
będzie prowadzony audyt ubezpieczeniowy. Konsultacje
takie nierzadko umożliwiają uniknięcie wysokich kosztów,
związanych np. z koniecznością wymiany pomp tryskaczowych
na modele mające odpowiednie certyfikaty lub przebudową
części instalacji w celu zapewnienia większych przepływów
wody.
x x x
Rola człowieka
Ewakuację osób (pracowników) należy rozpocząć niezwłocznie po
usłyszeniu alarmu pożarowego. Jej kierunki powinny być zgodne
z założonymi w projekcie oraz dokładnie opisanymi w Instrukcji
Bezpieczeństwa Pożarowego. Zapoznani z przepisami przeciw-
pożarowymi pracownicy, okresowo uczestniczący w praktycznym
sprawdzeniu warunków i organizacji ewakuacji (tzw. ćwiczeniach
przeciwpożarowych, o których była mowa powyżej), muszą spraw-
nie dotrzeć do miejsc zbiórki do ewakuacji najbliższymi wyznaczo-
nymi w tym celu drogami.
Jak już wspomniano, wymagania w zakresie dróg ewakuacyjnych
zawarte są w przepisach techniczno-budowlanych i dotyczą m.in.:
• długości, szerokości i wysokości dróg ewakuacyjnych,
• wydzielenia pożarowego dróg ewakuacyjnych,
• oddymiania lub zabezpieczenia przed rozprzestrzenianiem dymu
na pionowych i poziomych drogach ewakuacyjnych,
• oświetlenia awaryjnego i ewakuacyjnego,
• oznakowania dróg ewakuacyjnych,
• wyposażenia obiektu w urządzenia przeciwpożarowe.
Wyposażenie obiektu PM w kosztowne systemy i urządzenia prze-
ciwpożarowe, ponoszenie wysokich kosztów na ich utrzymanie,
okresowe przeglądy i konserwację może okazać się zupełnie nie-
celowe w sytuacji, gdy nie zadba się o człowieka, czyli najważ-
niejszy element w tym systemie bezpieczeństwa. Okresowe szko-
lenia i praktyczne ćwiczenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny
pracy, a szczególnie w zakresie bezpieczeństwa pożarowego
fot. Thinkstockphotos
Fot. 5. Tryskacz będący elementem stałego urządzenia gaśniczego (SUG) wodnego
