WYŁADOWANIA ATMOSFERYCZNE
Bezpośrednie wyładowanie w linię napowietrzną praktycznie zawsze
powoduje jej wyłączenie, ale nie oznacza jej trwałego uszkodzenia
(takie mogą wystąpić głównie w sieciach nn). W przypadku linii
średnich i wysokich napięć po wyłączeniu aktywuje się automatyka
SPZ (samoczynne powtórne załączanie), która próbuje przywrócić
ich działanie.
Możliwość uszkodzenia linii kablowej przez wyładowanie atmosfe-
ryczne może wystąpić, gdy wpłynie ono na urządzenia napowietrzne
z nią połączone (rozdzielnie lub linie), a fala przepięciowa dotrze do linii
kablowej. Należy jednak pamiętać, że są one przed takimi skutkami
chronione za pomocą odpowiednio dobranych ograniczników prze-
pięć. Dzięki temu fala przepięciowa po dotarciu do początku linii kablo-
wej jest tłumiona do wartości niegroźnych dla izolacji kabli i osprzętu.
Jeżeli jednak ochrona przepięciowa zawiedzie (np. z powodu awarii
ogranicznika), fala przepięciowa może spowodować przebicie izolacji
kabla, mufy lub głowicy. Uszkodzenie takie jest nieodwracalne, trwale
wyłącza linię z ruchu i wymaga przeprowadzenia jej naprawy.
POWODZIE
Zagrażają w znacznie większym stopniu liniom napowietrznym niż
kablowym. Przedmioty niesione przez wodę mogą spowodować
uszkodzenie, a nawet przewrócenie słupów. Ponadto przy dłuższym
oddziaływaniu grunt nasiąka wodą, co obniża jego nośność i osłabia
posadowienie słupów. Linie kablowe są zagrożone w przypadku spo-
wodowanych powodzią osunięć gruntu czy zerwań mostów, co może
prowadzić do ich zerwania. Natomiast nasiąkanie gruntu wodą nie ma
wpływu na prawidłowo ułożoną linię.
PRACE ZIEMNE
Zagrażają zarówno liniom napowietrznym, jak i kablowym. W przy-
padku tych pierwszych prawdopodobieństwo uszkodzenia jest mniej-
sze, ponieważ ich elementy są widoczne, a dodatkowo osoby prowa-
dzące prace zazwyczaj zdają sobie sprawę z zagrożenia porażeniem
i odruchowo starają się zachować bezpieczny odstęp. Elementy linii
kablowych natomiast pozostają niewidoczne i w przypadku posługiwa-
nia się nieaktualną dokumentacją, błędnymi wytyczeniami geodezyj-
nymi czy nieuzgodnieniem warunków prowadzenia prac z właściwym
operatorem, może dochodzić do ich uszkodzeń. Są zatem potencjal-
nie bardziej narażone na terenach o dużej intensywności prac budow-
lanych. W tab. 1. zestawiono stopień wrażliwości linii na wybrane
rodzaje oddziaływania.
Ze względu na budowę linii energetycznych dzieli się je na napo-
wietrzne (przewody zawieszane są na słupach) oraz kablowe (umiesz-
cza się je pod powierzchnią ziemi). Przez lata budowano je przede
wszystkim jako napowietrzne, ponieważ było to szybsze i tańsze
w porównaniu do rozwiązań kablowych. Dzięki prowadzeniu przewo-
dów ponad poziomem gruntu unika się wielu kolizji z istniejącymi urzą-
dzeniami podziemnymi i naziemnymi. Z drugiej strony są one bardziej
podatne na oddziaływania środowiskowe oraz ograniczają możliwość
zagospodarowania terenu. Sposób wykonania linii determinuje także
ich parametry elektryczne, mające wpływ na pracę sieci.
●●
Oddziaływanie czynników zewnętrznych
Rozwiązania napowietrzne i kablowe w różnym stopniu narażone są
na działanie czynników zewnętrznych. Do najczęściej występujących
w pobliżu linii można zaliczyć:
SILNE WIATRY
Oddziałują szczególnie na linie napowietrzne przebiegające przez
tereny zadrzewione. Podstawowym zagrożeniem dla przewodów i słu-
pów są gałęzie i pnie drzew łamane przez wiatr, które, upadając, mogą
zerwać lub zewrzeć (ze sobą) przewody oraz uszkodzić, a nawet znisz-
czyć (złamać) słupy. Przy bardzo silnych wiatrach linie są również nara-
żone na uderzenia rożnych przedmiotów, np. części zerwanych dachów.
Środkiem zaradczym mogą być regularne przycinki drzew rosnących
w pobliżu linii elektroenergetycznych, a także stosowanie przewodów
w osłonach izolacyjnych.
Linie kablowe są odporne na działanie wiatrów. Do rzadkości należą
przypadki, aby przewracające się razem z korzeniami drzewo spowodo-
wało uszkodzenie linii kablowej.
SADŹ
Stanowi zagrożenie jedynie dla linii napowietrznych. Osadzające się na
przewodach lód i sadź zwiększają obciążenie mechaniczne linii, dopro-
wadzając w skrajnych przypadkach do ich zrywania lub uszkadzania
słupów. Czynnik ten nie oddziałuje na rozwiązania kablowe.
dr inż. Janusz Jakubowski
przewodniczący zespołu kablowego w Polskim
Towarzystwie Przesyłu i Rozdziału Energii
Elektrycznej (PTPiREE)
Sieć elektroenergetyczna służy dostarczeniu odbiorcom
energii elektrycznej wyprodukowanej w elektrowniach.
Istotnym i niezbędnym jej elementem są linie energetyczne,
które wyprowadzają energię z elektrowni, przesyłają ją
pomiędzy stacjami transformatorowymi różnych napięć
i dostarczają do odbiorców.
Kablowanie sieci
elektroenergetycznych
Rodzaj oddziaływania
Linie napowietrzne
Linie kablowe
Silne wiatry
wrażliwe***
odporne*
Sadź
Wyładowania atmosferyczne
mało wrażliwe**
Powodzie
Prace w pobliżu linii
wrażliwe***
* odporne – niemalże całkowita odporność na dany rodzaj oddziaływania, lub prawdopodobieństwo
oddziaływania jest znikome;
** mało wrażliwe – oddziaływanie może wpłynąć na pracę linii za pośrednictwem innych elementów
sieci, lub prawdopodobieństwo wpływu na pracę linii jest niewielkie;
*** wrażliwe – linie mogą zostać wyłączone z ruchu lub uszkodzone przez oddziaływanie i należy brać
to pod uwagę
Tab. 1. Wrażliwość linii na wybrane rodzaje
oddziaływania
Zobacz serwis dla profesjonalistów:
56
kablowanie sieci elektroenergetycznych
