Nowoczesne technologie informatyczne w elektroenergetyce – zarządzanie, pomiary, Smart Grid
74
• czy odbiorca posiada dużo urządzeń energooszczędnych (część
z nich charakteryzuje się występowaniem przepływów energii bier-
nej pojemnościowej).
Jeżeli rozpatrywane jest gospodarstwo jednoosobowe, to takie dane
w sposób jednoznaczny można przypisać do odbiorcy. Ze względu na
to, że w jakiś sposób go określają lub opisują, stają się one danymi
osobowymi, których przetwarzanie podlega szczególnym przepi-
som prawa.
Dane pomiarowe również mogą być wykorzystane do:
• wykrywania prowadzenia nielegalnej działalności – najczęściej
podaje się tu jako przykład hodowlę konopii indyjskich, potrzebują-
cych do wzrostu dużej ilości światła,
• namierzania nielegalnego poboru energii, łatwości zbilansowa-
nia sieci, możliwości dokonywania częściowych bilansów aż do zejścia
z licznikiem kontrolnym na poziom pojedynczych odbiorców końco-
wych energii elektrycznej; dodatkowo na podstawie danych pomia-
rowych proces ten jest w dużo większym stopniu udokumentowany
i dzięki temu łatwiejszy do udowodnienia i przekonania sądu,
• wykrywania przyłączenia własnego generatora prądu, który
powinno się zgłosić do przedsiębiorstwa dystrybucyjnego,
• prowadzenia analiz sieciowych, sprawdzania stopnia obciążenia lub
przeciążenia poszczególnych elementów sieciowych (niekiedy wystarczy
zamienić miejscami dwa transformatory), szacowania strat sieciowych,
co może być pomocne przy dokonywaniu wymiany elementów infra-
struktury sieciowej, wykrywania asymetrii obciążenia czy występowa-
nia wyższych harmonicznych napięć lub prądów, również tych, których
powstawanie spowodowane jest pracą urządzeń odbiorczych u klienta.
Analiza danych pomiarowych to szczególny, bardzo perspektywiczny
obszar tworzenia nowej jakości biznesowej oraz możliwości świadcze-
nia usług przez przedsiębiorstwa energetyczne lub firmy z nimi
powiązane.
x x x
Systemy zarządzania przedsiębiorstwem
Dla przedsiębiorstw energetycznych jedynym przychodem zapewniają-
cym utrzymanie i zachowanie płynności finansowej są opłaty za ener-
gię elektryczną i jej dystrybucję dokonywane przez odbiorców. Zatem
rozliczenia stanowią kwestię priorytetową. Niezależnie od wdrożeń
nowych technologii i rozwiązań, prawidłowo i sprawnie wystawione
faktury umożliwią szybkie uzyskanie należności za energię lub za
usługi dystrybucyjne. Inteligentne liczniki są wprowadzane m.in.
w celu zautomatyzowania procesu rozliczeń. Jednak aby odpowied-
nio przełożyć i przeliczyć dane pozyskane z wielu urządzeń pomia-
rowo-rozliczeniowych, niezbędny jest również system billingowy.
Może on być zintegrowany z systemami przewidzianymi do zarządza-
nia klientem, np. zawierającymi informacje o nich i poprawiające ich
obsługę – CIS (z ang.
Customer Information System
) czy przeznaczo-
nymi do budowania z nim relacji – CRM (z ang.
Customer Relation-
ship Management
),
Do zarządzania przedsiębiorstwem wykorzystywane są również
systemy zarządzania:
• majątkiem/zasobami przedsiębiorstwa – EAM (z ang.
Enterprise
Asset Management
), do optymalnego dysponowania aktywami
i fizycznymi zasobami w celu maksymalizacji zysku,
• pracą – WMS (z ang.
Workflow Management System
lub
Work
Management System
) – np. do tworzenia harmonogramów pracy dla
personelu oraz do efektywnego wykorzystania innych zasobów.
x x x
Zarządzanie majątkiem sieciowym
Majątek sieciowy nie tylko trzeba posiadać, aby w sposób niezawodny
dostarczać energię elektryczną do odbiorców końcowych, ale także
mieć aktualną wiedzę o jego stanie. Do zarządzania nim przeznaczony
jest cały wachlarz systemów informatycznych, które umożliwiają m.in.:
• lokalizację przestrzenną, dzięki czemu każdy element sieciowy ma
określone współrzędne geograficzne, co np. ułatwia zlokalizowanie
awarii – system informacji geograficznej GIS (z ang.
Geographic Infor-
mation System
),
• paszportyzację, inwentaryzację obiektów sieciowych wraz z ich para-
metrami – w takim systemie każdy obiekt ma tzw. paszport, czyli doku-
ment ewidencyjny w sieci,
• monitorowanie stanu urządzeń, polegające zarówno na analizie
stopnia obciążenia, ale także, dzięki wdrożeniu bardzo wielu czujni-
ków i sensorów, na diagnozowaniu występowania nietypowych stanów
urządzeń w stosunkowo szybkim czasie. Przykładowo, system monito-
rowania stanu transformatora może wykrywać: ubytki oleju i obniża-
nie się jego poziomu, zbyt wysoką temperaturę w kadzi, procesy sta-
rzenia się lub zawilgocenia oleju czy zablokowanie się elementów
przekładni transformatora zmienianej pod obciążeniem. Bazując na
takich informacjach, odpowiedni system może sugerować koniecz-
ność dokonania przeglądu, konserwacji lub wymiany urządzenia
zanim ulegnie on poważnej awarii bądź uszkodzeniu,
• zarządzanie konserwacją urządzeń – dzięki systemom monitorowa-
nia stanu urządzeń można ograniczyć kontrole i przeglądy dla tych,
które prawidłowo pracują, a także wykonać odpowiednie czynności
naprawcze zanim nastąpi ich uszkodzenie,
• wykrywanie przeciążeń elementów sieciowych – jest stosunkowo pro-
ste ze względu na to, że w wielu węzłach sieci są instalowane liczniki
energii do wykonywania podbilansów sieci oraz wdrażane zabezpiecze-
nia w głębi sieci, np. reklozery (samoczynne wyłączniki próżniowe).
x x x
Zarządzanie wyłączeniami
Obecnie coraz większy nacisk kładzie się na niezawodne dostarcza-
nie energii elektrycznej. Wynika to z faktu, że poszczególne osoby,
grupy społeczne, instytucje i przedsiębiorstwa w coraz większym stop-
niu uzależniają się od energii elektrycznej, która jest niezbędna do
fot. Thinkstockphotos
Fot. 1. Inteligentny licznik pomiarowy
