Sektor Elektroenergetyczny 2018
59
Stacje elektroenergetyczne WN
Stacje wysokich napięć (WN), do których zalicza się stacje elek-
troenergetyczne 110 kV/SN i 110 kV/SN/SN, wchodzą w zakres
bardzo złożonych dystrybucyjnych systemów elektroenergetycz-
nych i mają kluczowe znaczenie dla ich funkcjonowania. Stano-
wią nie tylko ważny element składowy sieci dystrybucyjnej, lecz
również przesyłowej, bowiem w wielu regionach kraju sieć
110 kV pełni ciągle jeszcze funkcję przesyłową [13]. W Polsce
znajduje się 1537 stacji WN, w których użytkowanych jest 2791
transformatorów 110 kV/SN lub 110 kV/SN/SN [8]. Przy czym
przeważnie są to stacje jedno- lub dwutrasformatorowe. Z racji
funkcji, jakie pełnią w systemie elektroenergetycznym, określa
się je jako GPZ (Główne Punkty Zasilania) lub RPZ (Rejonowe
Punkty Zasilania).
Zasadniczo stacje 110 kV dzieli się na dwie podstawowe grupy:
węzłowe i odbiorcze [13], wyróżnia się również stacje energe-
tyki zawodowej oraz przemysłowej [11]. Te pierwsze należą do
przedsiębiorstw energetycznych – operatorów systemów dystry-
bucyjnych (do największych zalicza się: PGE Dystrybucja S.A.,
Tauron Dystrybucja S.A., Enea Operator Sp. z o.o., Energa-Ope-
rator S.A. oraz innogy Stoen Operator Sp. z o.o.), te drugie do
dużych zakładów przemysłowych. Stacje 110 kV odgrywają bar-
dzo istotną rolę w zaopatrzeniu i dystrybucji energii elektrycz-
nej w złożonych lokalnych miejskich systemach elektroenerge-
tycznych, występujących szczególnie w aglomeracjach miejskich.
Przykładowo, w warszawskiej znajduje się 51 takich stacji, a we
wrocławskiej 20 [9].
Rozwiązania tego typu muszą spełniać określone wymagania,
które obejmują m.in.: niezawodność pracy, łatwość eksploatacji,
odpowiednie warunki zasilania odbiorców (rezerwowanie zasi-
lania), możliwość łatwej rozbudowy, bezpieczeństwo personelu
obsługującego oraz jak najmniejsze nakłady inwestycyjne i koszty
eksploatacyjne [11]. Wymagania te muszą być spełnione zarówno
w warunkach pracy normalnej, jak i zakłóceniowej.
W stacjach 110 kV/SN i 110 kV/SN/SN występują elementy skła-
dowe w postaci rozdzielni 110 kV i SN, przy czym w artykule zajęto
się rozwiązaniami tej pierwszej.
x x x
Rozwiązania konstrukcyjne stacji WN
Decyzja o wyborze rozwiązania konstrukcyjnego stacji 110 kV
zależy w znacznym stopniu od uwarunkowań technicznych, eko-
nomicznych i środowiskowych. Istotne są takie elementy jak:
możliwość pozyskania terenu i związane z tym koszty, warunki
architektoniczne otoczenia i ograniczenia terenu przeznaczo-
nego pod budowę oraz konieczność dostosowania do istniejącej
zabudowy [14]. W miastach wymaga to realizacji stacji wnętrzo-
wej w budynku o architekturze komponującej się z otoczeniem.
Ponadto, jak wspomniano, inwestorami i zarazem przyszłymi użyt-
kownikami nowych stacji 110 kV są przeważnie operatorzy syste-
mów dystrybucyjnych, dla których jednym z najważniejszych zadań
jest stałe obniżanie kosztów eksploatacyjnych [9]. Z tego względu
przy wyborze rozwiązania konstrukcyjnego i technicznego oprócz
bezpośrednich kosztów związanych z budową uwzględnia się kry-
teria eksploatacyjne: awaryjność, okresy przeglądów czy żywot-
ność urządzeń.
Najważniejsze czynniki lokalizacyjne przy wyborze rozwiązania kon-
strukcyjnego stacji 110 kV obejmują:
• niski koszt pozyskania terenu,
• zapewnienie rozbudowy stacji przez zarezerwowanie miejsca,
• możliwość dostosowania stacji do otoczenia pod względem
architektonicznym,
• możliwie centralne położenie w stosunku do stacji zasilanych
i odbiorców,
• łatwość wyprowadzenia linii napowietrznych i kablowych
ze stacji,
• możliwie najmniejszy obszar dotknięty skutkami zakłóceń wystę-
pujących w stacji,
• korzystne rozwiązanie projektu stacji pod względem nakładów
inwestycyjnych i kosztów eksploatacji [14].
Zlokalizowanie stacji elektroenergetycznej 110 kV, zwłaszcza
na terenie miasta, często stanowi poważny problem. Wynika to
z faktu, że tego typu inwestycje należą do grupy przedsięwzięć
mogących znacząco negatywnie oddziaływać na środowisko natu-
ralne. Może to powodować wiele konfliktów społecznych już na
etapie wyboru lokalizacji. Potencjalna interakcja stacji ze środo-
wiskiem obejmuje m.in.: oddziaływanie pól elektromagnetycz-
nych, wpływ na krajobraz, klimat akustyczny, wodę (podziemną
i powierzchniową), grunt, zwierzęta i rośliny oraz na zdrowie
ludzi [9]. Przy czym waga tych czynników jest zróżnicowana
w zależności od umiejscowienia stacji i wymusza konieczność sto-
sowania odpowiednich rozwiązań konstrukcyjnych.
Stacje elektroenergetyczne WN
dr hab. inż. Waldemar Dołęga
Katedra Energoelektryki, Wydział Elektryczny,
Politechnika Wrocławska
fot. W. Dołęga
Fot. 1. Stacja napowietrzna 110 kV
