Placówki Medyczne 2016
5
Projektowanie obiektów służby zdrowia, a szczególnie szpitali, to zada-
nie interdyscyplinarne, złożone i wymagające ogromnej wiedzy, precyzji
i nakładu pracy specjalistów m.in. w zakresie technologii medycznych,
wentylacji, oświetlenia i instalacji elektrycznych czy bezpieczeństwa
pożarowego. Nieunikniony jest udział lekarzy oraz zaangażowanie
inwestora. W pracowniach architektonicznych opinie poszczególnych
ekspertów przekuwane są na stopniowo uszczegóławiany układ funk-
cjonalny (od koncepcji, przez dobór technologii, aż po projekt budow-
lany i wykonawczy). Każdy błąd popełniony przez projektantów będzie
miał konsekwencje w przyszłości, a w skrajnej sytuacji może uniemożli-
wić uzyskanie pozwolenia na użytkowanie obiektu.
Już w fazie koncepcyjnej należy zatem przewidzieć rozplanowanie
poszczególnych pomieszczeń i sprzętów medycznych, zadbać
o sprawną wentylację i powietrze odpowiedniej jakości. Istotną rolę
odgrywa oświetlenie – źle dobrane ogranicza m.in. precyzję wykony-
wanych przez lekarzy czynności, a także zwiększa koszty utrzymania
placówki. Niezbędna jest również instalacja elektryczna, gwarantująca
zasilanie w przerwach w dostawie prądu, a także sprawne systemy
gaśnicze i alarmowe. Na etapie projektu należy zaplanować zarówno
architekturę, jak i procesy medyczne oraz obsługę pacjenta, gdyż decy-
dują one o sprawnym działaniu personelu obiektu.
Najsurowszym recenzentem zorganizowania placówki jest pacjent,
który powinien być w centrum całego procesu projektowania. Wła-
ściwy dobór materiałów, kolorystyki, oświetlenia, a nawet położenie
sal w stosunku do kierunków światła wpłyną na jego samopoczucie
i finalną ocenę budynku. Placówki medyczne należy poddawać suro-
wej ocenie ekspertów z dziedziny dostępności. Łatwo bowiem o proste
błędy, np. zbyt wysoko zainstalowane włączniki światła lub niewłaści-
wie dobrane i zamontowane wyposażenie toalet.
Na projektach obiektów służby zdrowia nie warto oszczędzać. Niestety,
w przetargach często wygrywa cena oraz krótki czas wykonania. Mini-
malizacja kosztów zazwyczaj okazuje się pozorna, gdyż dodatkowe poja-
wiają się na kolejnych etapach budowy i użytkowania obiektu. Ważne
jest zatem szerzenie wśród architektów wiedzy dotyczącej zasad projek-
towania i funkcjonowania placówek medycznych, a także wzajemne
dzielenie się zdobytymi doświadczeniami. Dlatego warto sięgnąć rów-
nież po informacje zawarte w niniejszym numerze specjalnym „Informa-
tora Budowlanego-murator” poświęconego placówkom medycznym.
Kamil Kowalski,
projektant dostępności, Fundacja Integracja
Pełny i bezpieczny dostęp do obiektów użyteczności publicznej dla osób
niepełnosprawnych wciąż stanowi dość duży problem. Dotyczy to także
wielu placówek medycznych, zwłaszcza tych dawniej wybudowanych,
które trzeba dostosować w szczególności do potrzeb osób poruszają-
cych się na wózkach inwalidzkich. Mogą w tym pomóc m.in. urządze-
nia techniczne (np. pionowe platformy podnoszące).
Architekci już na etapie projektu obiektu medycznego powinni doko-
nać wyboru właściwych urządzeń, biorąc pod uwagę m.in. stopień
niepełnosprawności użytkowników (w tym pozycję, w jakiej mają być
przemieszczani – siedząca, stojąca czy na wózku), udźwig nomi-
nalny urządzenia i jego odpowiednie wyposażenie (w zależności od
przewidywanego wykorzystania), a także dostosowanie przycisków
sterowniczych do potrzeb użytkowników oraz zabezpieczenie przed
nieautoryzowanym użyciem. Wybór miejsca montażu urządzenia jest
również istotny, ponieważ prowadzone w tym celu prace nie mogą
zakłócać funkcjonowania wewnątrz i wokół budynku. Należy zatem
sprawdzić, czy konstrukcja wsporcza przeniesie obciążenia wynikające
z pracy urządzenia, a także zapewnić odpowiednią przestrzeń umoż-
liwiającą manewrowanie wózkiem inwalidzkim. Trzeba też wziąć pod
uwagę zabezpieczenie urządzenia przed skutkami działania czynników
zewnętrznych (np. opadów atmosferycznych) i częstość jego wykorzy-
stywania oraz zapewnić właściwe zasilanie elektryczne i oświetlenie
w miejscach zatrzymywania się (na tzw. przystankach).
Należy pamiętać, że urządzenia dla osób niepełnosprawnych podle-
gają Dyrektywie Maszynowej 2006/42/WE, dlatego ich producentów
obowiązuje zagwarantowanie zgodności urządzeń z zawartymi w niej
wymaganiami w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa oraz
oznaczenia CE. Ponadto, zgodnie z Ustawą z dnia 21 grudnia 2000 r.
o dozorze technicznym (DzU 2015 poz. 1125 j.t.), przed włączeniem
urządzeń do użytkowania trzeba je zgłosić do badań technicznych
wykonywanych przez Urząd Dozoru Technicznego w celu otrzymania
decyzji zezwalających na ich eksploatację.
Projektowanie i realizacja obiektów medycznych wymagają dużej wie-
dzy i doświadczenia. Propagujemy dzielenie się nimi wśród specjali-
stów różnych branż, m.in. biorących udział w procesie powstawania
placówek służby zdrowia, dlatego wsparliśmy merytorycznie niniejsze
wydanie „Placówek medycznych”.
Urząd Dozoru Technicznego
