26
Przygotowanie procesu inwestycyjnego z zastosowaniem BIM
Budynki przemysłowe znacząco różnią się od innych obiektów kuba-
turowych. W ich przypadku najistotniejsze są kryteria funkcjonalne,
gdyż sama budowla stanowi jedynie obudowę dla znajdujących się
w nich elementów. Fakt ten narzuca odwrócenie tradycyjnej kolejno-
ści projektowania. Kluczowe jest także harmonijne powiązanie kon-
cepcji konstrukcyjnej i instalacyjnej. Zwiększone możliwości optymali-
zacji tego procesu daje wykorzystanie metodologii BIM. U podstaw jej
sprawnej realizacji leży odpowiednio wczesne zaangażowanie uczest-
ników procesu inwestycyjnego we wspólne tworzenie trójwymiarowego
projektu planowanego obiektu.
x x x
Tworzenie koncepcji
Pierwszym krokiem musi być opracowanie szczegółowego modelu
urządzeń i instalacji technologicznych, niezależnie od tego, czy
dotyczą one procesów produkcyjnych, czy składowania. Na tym etapie
powinien on zawierać informacje na temat:
• gabarytów obiektu,
• kształtu i wymiarów elementów wielkogabarytowych wymagających
wprowadzenia i ewentualnej wymiany w trakcie eksploatacji, a także
zapotrzebowania na pole manewrowe, drogi komunikacyjne i przestrze-
nie niezbędne do ich serwisowania,
• zapotrzebowania na media,
• lokalizacji punktów styku (podłączeń),
• parametrów technicznych połączeń (gwint, kołnierz itp.),
• lokalizacji i specyfiki elementów konstrukcyjnych dla instalacji technolo-
gicznych (fundamentów, kanałów, zamocowań, pomostów, podpór itp.),
• kolejności montażu,
• warunków stawianych przez ubezpieczyciela w zakresie ochrony ppoż.,
• logistyki procesu, ułatwiającej projektantowi zrozumienie wynikających
z niej uwarunkowań,
• konsekwencji procesu produkcyjnego dla otoczenia, co można ocenić
na podstawie:
– ilości i specyfiki odprowadzanych ścieków,
– ilości i specyfiki emitowanych gazów, aerozoli itp.,
– ilości, parametrów i lokalizacji źródeł ciepła odpadowego,
– ilości, parametrów i lokalizacji zapotrzebowania na moc chłodniczą,
– zapotrzebowania na przestrzeń manewrową oraz niezbędną do serwi-
sowania, a także dróg komunikacyjnych,
– reżimu temperatur i wilgotności względnej w poszczególnych strefach
obiektu,
– informacji o strefach wymagających szczególnych środków zabezpie-
czenia, np. przed wybuchem, emisją substancji szkodliwych, dostępem
osób niepowołanych itp.,
– opisu i specyfikacji używanych środków transportu pionowego
i poziomego,
– liczby i lokalizacji miejsc pracy,
– przewidywanej liczby i struktury personelu w części biurowej.
Stopień kompletności powyższych danych w momencie rozpoczęcia prac
projektowych wpływa w decydującym stopniu na czas i efekt realizacji
projektu. Pozwala również na wczesnym etapie wychwycić wszelkie ogra-
niczenia techniczne rozpatrywanych rozwiązań, a nawet ich niezgodność
z obowiązującymi przepisami. Dzięki temu powstaje optymalna koncep-
cja bez konieczności zawierania niekorzystnych, z eksploatacyjnego
punktu widzenia, kompromisów na późniejszych etapach prac.
x x x
Poszczególne fazy projektu
Rozpoczęcie projektowania w fazie 3D w zakresie robót budowlanych
przebiega w ścisłej współpracy branży konstrukcyjnej i instalacyjnej,
których wytyczne przekładają się na wymiary całej inwestycji. Wszystko
odbywa się pod nadzorem architekta, określającego ramy wynikające
z wymogów formalnych, dotyczących np. stref pożarowych, dróg ewa-
kuacyjnych czy wielkości i wyposażenia pomieszczeń socjalnych oraz
sanitarnych. Prowadzenie wszystkich prac projektowych równolegle na
wspólnym modelu przestrzennym wymusza koordynację międzybran-
żową. Specjaliści z różnych dziedzin mają możliwość wychwytywania
na bieżąco wszelkich punktów kolizyjnych (jednoznacznie uwidocznio-
nych na modelu) i ich eliminacji przed kontynuacją prac. Dotychczas
Przygotowanie procesu
inwestycyjnego
z zastosowaniem BIM
BIM (z ang.
Building Information Modeling
)
to tzw. Modelowanie
Informacji o Budynku. Pojęcie to oznacza wirtualne przedstawienie
informacji o budowli, zarówno jeżeli chodzi o parametry geome-
-tryczne (2D/3D) jak i niegeometryczne (xD) – tekstowe, czasowe,
finansowe itp. W praktyce technologia ta sprowadza się do wymo-
delowania i opisania całego obiektu przy pomocy oprogramowania
komputerowowgo, zanim zostanie on wzniesiony w rzeczywistości.
BIM 3D
– zintegrowany model trójwymiarowy, zawierający dane
istotne z punktu widzenia wszystkich uczestników procesu inwesty-
cyjnego, w tym np. inwestorów, projektantów, wykonawców, zarząd-
ców i właścicieli obiektów; daje niemal nieograniczone możliwości
w zakresie prezentacji i analizy projektu, m.in. identyfikacji kolizji czy
zarządzania zmianami.
BIM 4D
– model zawierający inteligentne powiązania poszczegól-
nych elementów 3D, rozszerzony o informacje dotyczące czasu,
jaki przewidywany jest na ich realizacje; czwarty wymiar, zawiera-
jący harmonogram prac, pozwala zaplanować czas realizacji zada-
nia w ścisłym odniesieniu do modelu obiektu przy uwzględnieniu
założonych warunków (np. narzuconych przez umowę, tj. czas roz-
poczęcia, zakończenia, podział na etapy aż po przestój w zimie).
BIM 5D
– model 4D rozszerzony o informacje dotyczące kosztów;
daje możliwość zarówno przeprowadzenia szczegółowej wyceny,
tworzenia i analizy scenariuszy przebiegu procesu budowy, jak
również oceny skutków przyjętych założeń jeszcze przed przystą-
pieniem do realizacji zadania (tj. na etapie projektowym).
BIM 6D
– model ułatwiający wykonanie analiz energetycznych dla
obiektów budowlanych; pozwala na dokładniejszą i bardziej kom-
pleksowa analizę energetyczną budynku na wczesnym etapie pro-
cesu projektowego, a w oparciu o zgromadzone dane i tworzone
na ich podstawie modele symulacyjne umożliwia trafny wybór roz-
wiązania projektowego, co przekłada się na zmniejszone zużycie
energii na etapie użytkowania obiektu.
mgr inż. Jacek Janota-Bzowski
Biuro Projektowe Nowina 2007
