Wpływ okien i drzwi na poziom hałasu w pomieszczeniach
48
Aby odpowiednio chronić pomieszczenia (zgodnie z obowiązującymi
przepisami, takimi jak Prawo budowlane oraz Rozporządzenie Ministra
Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicz-
nych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie), obiekty
należy projektować oraz wykonywać tak, aby zapewnić dostateczną
izolacyjność akustyczną. Oczywistym jest, że im wyższy poziom hałasu
na zewnątrz pomieszczenia, tym większa powinna być izolacyjność aku-
styczna otaczających go przegród. Dla rozprzestrzeniających się dźwię-
ków powietrznych taką barierę przeciwhałasową stanowią ściany, których
izolacyjność akustyczna w przypadku występowania w nich okien i/lub
drzwi jest wypadkową izolacyjnością poszczególnych elementów składo-
wych. Aby móc ją przewidzieć dla warunków rzeczywistych panujących
w budynku, trzeba posłużyć się wzorem:
gdzie:
S
p
, R’
p
– powierzchnia [m
2
] i wskaźnik oceny izolacyjności akustycz-
nej części pełnej ściany zewnętrznej, wyznaczony z uwzględnieniem
przenoszenia bocznego w budynku [dB],
S
i
, R
i
– powierzchnia [m
2
] i wskaźnik oceny izolacyjności akustycz-
nej i-tego elementu ściany (okna lub drzwi), wyznaczony w labora-
torium oraz zmniejszony o 2 [dB],
S – całkowita powierzchnia ściany [m
2
].
W tym miejscu należy podkreślić, że wyznaczenie metodą obliczeniową
izolacyjności wypadkowej ściany w budynku wymaga uwzględnienia
przenoszenia bocznego energii akustycznej przez przegrody ją otaczające.
Dotyczy to jedynie części pełnej i oznaczone jest dodatkowo symbolem
„prim” (R’
p
). Wartości wskaźnika ścian wewnętrznych lub zewnętrz-
nych R’
p
można określić metodą obliczeniową według normy PN-EN
12354-1:2002 lub, odpowiednio, PN-EN 12354-3:2003 [1, 2],
na podstawie znajomości konstrukcji obiektu i wskaźników oceny bada-
nej przegrody, wyznaczonych w warunkach laboratoryjnych zgodnie
z PN-EN ISO 10140-2:2011 [3]. Możliwe jest również posłużenie się
wynikiem pomiaru R’
p
w budynku o identycznej konstrukcji, przepro-
wadzonego według normy PN-EN ISO 16283:2014 [4] lub PN-EN
ISO 140-5:1999 [5]. W przypadku występowania stolarki zakłada się,
że przenoszenie boczne między poszczególnymi elementami ściany może
być pominięte, a wskaźnikami oceny są w tej sytuacji wartości wyzna-
czone w laboratorium, zmniejszone o 2 dB (tzw. wskaźniki projektowe).
Wpływ okien i drzwi na wypadkową izolacyjność przegrody jest
szczególnie istotny, bowiem są to zazwyczaj elementy o mniejszej
izolacyjności niż część pełna, a zatem stanowią główną drogę przeni-
kania energii dźwiękowej do pomieszczenia (zwłaszcza gdy stanowią
znaczną część powierzchni ściany).
W niniejszym artykule zostaną omówione wskaźniki stosowane do
oceny izolacyjności akustycznej okien i drzwi oraz główne czynniki
mające wpływ na ich wartości.
x x x
Wskaźniki oceny akustycznej okien i drzwi
Izolacyjność akustyczna okien i drzwi wyrażana jest za pomocą
trzech wskaźników R
w
(C; C
tr
):
• R
w
– ważony wskaźnik izolacyjności akustycznej właściwej [dB],
• C – widmowy wskaźnik adaptacyjny widma płaskiego, stosowany
np. w przypadku hałasu bytowego lub lotniczego [dB],
• C
tr
– widmowy wskaźnik adaptacyjny hałasu niskoczęstotliwościo-
wego, wykorzystywany np. w sytuacji hałasu ulicznego [dB].
Parametry te są obliczane zgodnie z normą PN-EN ISO 717-
-1:2013 [6], na podstawie wyników pomiarów izolacyjności aku-
stycznej, przeprowadzonych w warunkach laboratoryjnych według
PN-EN ISO 10140-2:2011.
Do analizy jakości akustycznej okien i drzwi w świetle obecnych
wymagań, zgodnie z normą PN-B 02151-3:1999 [7], stosowane są
tzw. wskaźniki oceny izolacyjności akustycznej R
A1
lub R
A2
. Wyzna-
cza się je, sumując wartość wskaźnika R
w
i odpowiedniego widmo-
wego wskaźnika adaptacyjnego C lub C
tr
, tzn.:
R
A1
= R
w
+ C, dB
R
A2
= R
w
+ C
tr
, dB
Wybór wskaźnika oceny R
A1
lub R
A2
zależy od źródła hałasu domi-
nującego w rozpatrywanej sytuacji. Podstawowym parametrem
analizy akustycznej okien i drzwi zewnętrznych jest wskaźnik R
A2
,
dostosowany do oceny ochrony przed hałasem komunikacji drogo-
wej, natomiast w przypadku drzwi wewnętrznych – wskaźnik R
A1
,
dostosowany do ochrony przed odgłosami bytowymi.
W szczególnych sytuacjach, określonych w normie PN-B 02151-
-3:1999, wykorzystuje się wskaźniki uzupełniające, którymi są odpo-
wiednio: R
A1
dla okien i drzwi zewnętrznych, R
A2
dla drzwi wewnętrz-
nych. W tym miejscu warto zauważyć, że wartości wskaźników C i C
tr
są ujemne (C = od –1 do –3 dB, C
tr
= od –2 do –8 dB, w zależno-
ści od konstrukcji stolarki), a zatem wartości R
A1
i R
A2
będą zawsze
mniejsze od poprzednio stosowanej wartości R
w
.
Mimo że zmiany zasad określania wskaźników oceny zostały wpro-
wadzone do akustycznych wymagań normowych ponad 15 lat
temu, dawne wskaźniki R
w
są niestety nadal często używane przez
projektantów oraz producentów okien i drzwi.
x x x
Czynniki wpływające na izolacyjność akustyczną okien
Izolacyjność akustyczna okien zależy od ich kształtu i wymiarów geo-
metrycznych, systemu konstrukcji, rodzaju zastosowanego oszklenia,
stopnia i metody rozszczelnienia oraz od sposobu montażu w budynku.
Najgorszymi właściwościami akustycznymi charakteryzują się
okna o możliwie dużych wymiarach skrzydła w kształcie kwadratu.
Z tego powodu wartości wskaźników oceny akustycznej dla tego
rodzaju stolarki są wykorzystywane jako reprezentatywne dla całej
dr inż. Anna Iżewska
Instytut Techniki Budowlanej, Zakład Akustyki
ekspert
Wpływ okien i drzwi na poziom
hałasu w pomieszczeniach
Problem ochrony przeciwhałasowej staje się coraz istotniej-
szy i trudniejszy do rozwiązania w wyniku stale rosnącego
zagrożenia zanieczyszczenia środowiska hałasem zewnętrz-
nym, a także znacznie bardziej uciążliwych odgłosów byto-
wych i instalacyjnych, występujących w budynkach.
(1)
