8
abc specjalisty
warsztat architekta
metodyka BIM
TVD bazuje na uprzednio wyjaśnionym Koszcie
Docelowym i stanowi ekwiwalent dotychczasowych nad-
zorów autorskich. Mówiąc w skrócie, jest to praca całego
zespołu projektowego nad optymalizacją kosztów eks-
ploatacji obiektu do momentu przekazania go do użytko-
wania, czyli poszukiwanie na bazie istniejących rozwiązań
projektowych jeszcze większych możliwości zaoszczędze-
nia inwestorowi przyszłych kosztów. Jest to czysty zysk
i w efekcie Target Value Design powinno być dodatkowo
wynagradzane w kosztach inwestycji, wchodząc w skład
kosztu docelowego. Oprócz poduszki finansowej, która
stanowi aspekt ryzyka, nakłady na TVD powinny być stałą
pozycją w budżecie inwestycji.
O ile przy obecnych stawkach dla projektantów BIM-u nie
da się wprowadzić, o tyle Target Value Design i możliwe
zyski z podziału poduszki w przypadku realizacji inwestycji
w koszcie docelowym i w terminie powinny zachęcić każ-
dego do udziału w tych procesach.
Ze światowych przykładów – poduszka bywa dzielona
w proporcji 40–50% dla inwestora, 40% dla (generalnego)
wykonawcy, 10–20% dla projektantów (wszystkie branże).
Z tym wiąże się kolejna zmiana: zanika rola projektanta
generalnego, odpowiedzialność decyzyjna za rozwiązania
branżowe z ewentualnym bonusem finansowym musi być
traktowana indywidualnie dla każdej branży projektowej.
Oczywiście należy również przekonać inwestora do tych
aspektów, ale to się powinno udać z czasem i z postępem
ewolucji metodyki BIM w Polsce.
Technologia
Sama technologia, ale także jej rola w procesach ekono-
micznych, to raczej dalszy plan. Ktoś kiedyś powiedział, że
najlepsza technologia to taka, której w ogóle nie widać.
Jednak jest ona integralną częścią procesów BIM i zasługu-
je na odrobinę uwagi. Warto tu wyróżnić:
• hardware – wraz z ulepszaniem software'u należy dbać
o jakość parku maszynowego. Procesory jakości i7 są
aktualnym standardem, ale mamy już i9, zatem Core Duo
i im podobne nie pomogą w procesach zintegrowanych,
tym bardziej, że mamy do czynienia z modelami wielo-
wymiarowymi, czy to dla analiz, czy symulacji, czy choćby
podglądu z wirtualnym spacerem. To samo dotyczy pamię-
ci RAM i karty video. Odpowiednio 16 czy 2–4 GB nie są
żadną ekstrawagancją, a ułatwieniem. Nie należy żałować
w procesach eksploatacji obiektów. Nie na darmo mówi się
o jednej centralnej bazie informacji na cały okres życia obiektu.
System IFC już istnieje w programach do tworzenia BIM i jest
gotowy do integracji z narodowymi systemami nomenklatur
budowlanych. M.in. tym będzie się zajmować tworzony wła-
śnie polski oddział organizacji zarządzającej IFC (rozwijającej ten
format) o nazwie buildingSMART, którego pierwsze spotkanie
założycielskie odbyło się w Warszawie 20 września 2018 roku.
Mentalność środowiska
Nie chodzi tutaj tylko o zmiany w myśleniu. Procesy zintegro-
wane, oprócz kontraktów wielostronnych, charakteryzuje wza-
jemne zaufanie pomiędzy ich uczestnikami. Właściwie jest to
priorytet w raportach z realizowanych przedsięwzięć budow-
lanych w metodyce BIM na całym świecie. Ma temu sprzyjać
transparentność proceduralna i finansowa, co może być dużym
wyzwaniem w niektórych inwestycjach. Kolejnym zaleceniem
jest kolokacja, czyli praca w jednym, wielobranżowym zespole,
wspólnie rozwiązującym zadania w czasie rzeczywistym.
Należy też wspomnieć o organizacjach zawodowych, które
w trosce o ich członków nienadążających za rozwojem
technologicznym hamują wprowadzanie metodyki zintegro-
wanej do własnych środowisk zawodowych.
Metody
Lean
w budownictwie
Polska to nie Japonia, więc systemu
Lean
w produkcji – najlepszym
jego reprezentantem jest Toyota Production System (TPS) – nie
da się tak po prostu przeflancować na polski rynek. Jest w nim
natomiast kilka ciekawych aspektów, które już znalazły drogę
do przemysłu budowlanego na świecie. Są to np. 7-stopniowy
proces eliminacji strat (jedna z głównych cech TPS), strategia A3,
mapowanie strumienia wartości oraz 5S – wizualny warsztat pracy.
Kolejnym wartościowym narzędziem z palety
Lean
dla procedo-
wania inwestycji budowlanej jest tzw.
Last Planner System
®
, który
zakłada analizę każdego zagadnienia pod względem zasobów,
możliwości, celowości i ograniczeń realizacji konkretnego zadania,
co w praktyce sprowadza się do sprawdzenia wypracowanego
scenariusza na karteczkach
post-it
w biurze budowy przed wyru-
szeniem ekipy budowlanej na plac.
Target Value Design
Projektowanie pod określony koszt (
Target Value Design
–
TVD) to także część systemu
Lean
, ale z uwagi na jego istotę
należy traktować to narzędzie priorytetowo.
3.
Last Planner System w teorii
zakłada analizę każdego zagad-
nienia pod względem zasobów,
możliwości, celowości i ograniczeń
realizacji konkretnego zadania,
graf. Robert Szczepaniak
3
