4
warsztat architekta
prefabrykacja
XXI wieku
Maja Mozga-Górecka
na tapecie
wielkoblokowych w krajowym budownictwie mieszkaniowym
kształtuje się na poziomie 0,3%. Dla porównania w Skandynawii
ze względu na możliwość montażu również przy złej pogodzie
– prefabrykacja stosowana jest w 8 na 10 budynków tego typu.
W Wielkiej Brytanii, choć kroczy ona daleko w tyle za krajami
skandynawskimi, aż co szósty dom jest budowany z wykorzysta-
niem technologii prefabrykowanych. Działające w Polsce zakłady
prefabrykatów produkują głównie na eksport.
Sandwicze z nagrodami
Choć rzadko w Polsce spotykane, współczesne budynki z prefa-
brykatów, gdy już powstaną, zdobywają nagrody. O bloku miesz-
kalnym przy ulicy Sprzecznej 4 w Warszawie jego twórcy z pra-
cowni BBGK Architekci mówią
manifest nowoczesnej prefabrykacji
.
W 2017 roku obiekt otrzymał m.in. Nagrodę Architektoniczną
Prezydenta m.st. Warszawy, I nagrodę w XXI edycji konkur-
su Polski Cement w Architekturze i był finalistą w VII edycji
W Polsce prefabrykaty jeszcze do niedawna miały
bardzo złą sławę, ich prześmiewczy obraz utrwalała
popkultura. W znanym serialu Stanisław Bareja wykpi-
wał fuszerki wykonawców i uchybienia projektantów.
Casanova tu u nas nie gości
– śpiewała debiutująca woka-
listka o Ursynowie w 1983 roku. Sami architekci nazy-
wali bloki „pieczątkami”. Przez ponad 30 lat rozwoju
technologii prefabrykowanych stworzono w Polsce kilka
systemów: począwszy od prefabrykatów z gruzu cegla-
nego, przez tzw. cegłę żerańską (duże bloki betonowe
z podłużnymi kanałami w środku), systemy zamknięte
(jak Domino, WUF-T, OW-T) po systemy otwarte, (jak
W-70), gdzie tylko część ścian była nośna co dawało
większą swobodę kształtowania planu.
W latach 90. fabryki domów zostały zamknięte i obecnie
według danych GUS, udział technologii wielkopłytowych oraz
1
2
1.
Budowa jednego z wielkopły-
towych osiedli na warszawskim
Ursynowie, 1977, projekt: Marek
Budzyński z zespołem. W reali-
zacji wykorzystano system W-70
(później Wk-70) zaproponowany
przez zespół pod kierunkiem Marii
i Kazimierza Piechotków z war-
szawskiego BSiPBO, fot. Grażyna
Rutowska / NAC
