134
Ochrona przeciwprzepięciowa w obiektach przemysłowych
Przy montażu urządzeń przeciwprzepięciowych należy zapewnić moż-
liwie krótkie długości przewodów łączących je z przewodami fazowymi
i przewodem neutralnym. Zaleca się, aby nie były dłuższe niż 0,5 m,
a maksymalna, nieprzekraczalna długość to 1 m. Wymóg ten podyk-
towany jest faktem, że względnie duża długość przewodów oznacza
większą wartość rezystancji, co przy przepływie dużych prądów uda-
rowych może oznaczać odłożenie się znacznych wartości napięć [12].
Istotny jest również przekrój tych przewodów. Jeśli instalację elektryczną
prowadzi się w torach głównych przewodami o przekroju mniejszym niż
4 mm
2
, to przekrój przewodów ogranicznika nie powinien być mniej-
szy niż fazowych [12]. Gdy te ostatnie są większe niż 4 mm
2
, to zaleca
się, aby przekroje przewodów miedzianych ogranicznika były równe
4 mm
2
. Natomiast jeśli dany budynek (w tym przemysłowy) wypo-
sażony jest w instalację odgromową, wówczas przekroje przewodów
ogranicznika nie powinny być mniejsze niż 16 mm
2
[12].
Przy realizacji kilkustopniowej ochrony przeciwprzepięciowej, której
przykład przedstawiono na rys. 3., należy pamiętać o zachowaniu
minimalnej długości przewodów pomiędzy kolejnymi stopniami –
pomiędzy ogranicznikami typu B i C wynosi ona 10 m [16]. W przy-
padku braku możliwości spełnienia tego wymogu trzeba stosować
specjalne przyrządy odsprzęgające lub np. połączenie równoległe
iskiernikowego ogranicznika o obniżonym napięciu zapłonu z wary-
storowym. Natomiast w układzie ograniczników typu 2 i 3 mini-
malna odległość między kolejnymi stopniami wynosi 5 m. W przy-
padku braku możliwości zachowania tej odległości należy np.
zastosować urządzenie łączące oba poziomy ochrony, tj. typu
2+3 [14]. Ponadto można spotkać rozwiązania ograniczników
łączące funkcję 1+2, a nawet 1+2+3, oparte na hermetycznie
zamkniętym iskierniku wypełnionym gazem szlachetnym. Ich dodat-
kową zaletą jest możliwość montażu przed licznikami energii elek-
trycznej ze względu na brak ryzyka wystąpienia prądów upływu.
Literatura
1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowanie (DzU z 2002 r., nr 75, poz. 690 z późn. zm.).
2. PN-EN 61643-11:2013 „Niskonapięciowe urządzenia ograniczające
przepięcia. Część 11: Urządzenia ograniczające przepięcia w sieciach
elektroenergetycznych niskiego napięcia. Wymagania i metody badań”.
3. PN-EN 62305 „Ochrona odgromowa”.
4. PN-EN 62305-1:2011 „Ochrona odgromowa. Część 1:
Zasady ogólne”.
5. PN-EN 62305-2:2008 „Ochrona odgromowa. Część 2: Zarządza-
nie ryzykiem”.
6. PN-EN 62305-3:2009 „Ochrona odgromowa. Część 3: Uszkodze-
nia fizyczne obiektów i zagrożenie życia”.
7. PN-EN 62305-4:2009 „Ochrona odgromowa. Część 4: Urządzenia
elektryczne i elektroniczne w obiektach”.
8. PN-EN 60664-1:2011 „Koordynacja izolacji urządzeń elektrycznych
w układach niskiego napięcia. Część 1: Zasady, wymagania i badania”.
9. PN-IEC 60364 „Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych”.
10. PN-HD 60364-4-443:2016 „Instalacje elektryczne w obiektach
budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona
przed zaburzeniami napięciowymi i zaburzeniami elektromagnetycz-
nymi. Ochrona przed przepięciami atmosferycznymi lub łączeniowymi”.
11. PN-HD 60364-5-534:2009 „Instalacje elektryczne w obiektach
budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Urządze-
nia do ochrony przed przepięciami”.
12. W. Dołęga, „Ochrona przeciwprzepięciowa w wielorodzinnych
obiektach mieszkalnych”, „Elektroinstalator” 12/2013.
13. S. Niestępski, M. Parol, J. Pasternakiewicz, T. Wiśniewski, „Insta-
lacje elektryczne – budowa, projektowanie i eksploatacja”, wydanie 2,
Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2011.
14. „Ochrona przeciwprzepięciowa”, katalog 2010/2011, Moeller
Eaton, Gdańsk 2010.
15. „Ochrona przeciwprzepięciowa”, Hager, Tychy 2014.
16. „Podręcznik doboru. Ochrona przeciwprzepięciowa i odgromowa.
Ograniczniki przepięć typu OVR”, ABB, Warszawa 2014.
Rys. 2. Poprawne podłączenie ogranicznika przepięć w sieci TN-C-S w układzie 3+1 [14]
Rys. 3. Poprawne podłączenie ogranicznika przepięć w sieci TN-S w układzie 3+1 [14]
rys. W. Dołęga (3)
Rys. 1. Poprawne podłączenie ogranicznika przepięć w sieci TN-C-S [14]
