104
Przewody elektroenergetyczne w liniach napowietrznych
x x x
Dobór przewodu do warunków klimatycznych
W napowietrznych liniach elektroenergetycznych zlokalizowa-
nych na terenach, gdzie występują większe obciążenia przewo-
dów od lodu, należy stosować rozwiązania o wyższej wytrzymało-
ści mechanicznej, np. z rdzeniem wykonanym ze stali UHST lub
przewody o większym udziale stali w całkowitym przekroju. Ma to
szczególne znaczenie w rejonach górskich, oznaczonych zgodnie
z normą PN-EN 50341-2-22:2016 jako strefy obciążenia oblo-
dzeniem S3. Ponadto w takich miejscach istotną sprawą jest rów-
nież właściwy dobór konstrukcji słupów, z uwzględnieniem więk-
szego obciążenia mechanicznego pochodzącego od bardziej
wytrzymałych przewodów. W przypadku linii niskiego i średniego
napięcia uzyskuje się to poprzez zastosowanie odpowiednio moc-
niejszych żerdzi wirowanych typu E lub nawet słupów „zbliźnia-
czonych” (dwie żerdzie połączone w jeden słup). W przypadku
linii 110 i 400 kV wymagane jest indywidualne zaprojektowa-
nie konstrukcji słupów kratowych dla dobranych przewodów fazo-
wych i odgromowych.
x x x
Osprzęt stosowany do zawieszania przewodów
w liniach napowietrznych
Przewody w liniach napowietrznych zawiesza się na konstruk-
cjach słupów mocnych w sposób odciągowy – poprzez zastoso-
wanie odpowiednich uchwytów zaprasowywanych lub klinowych,
które muszą wytrzymać pełen naciąg przy jednoczesnym poja-
wieniu się oblodzenia przewodu oraz wiatru. Rozwiązania zapra-
sowywane powstają w taki sposób, aby można było oddzielnie
wykonać zaprasowanie rdzenia i zewnętrznej części aluminiowej.
Do montażu wykorzystuje się specjalne prasy hydrauliczne wypo-
sażane w zestawy odpowiednio ukształtowanych kamieni dla każ-
dej średnicy przewodu. Uchwyty odciągowe klinowe zbudowane
są natomiast z właściwie ukształtowanego korpusu z dwoma kli-
nami, przez który przechodzi przewód. Tego typu rozwiązania
charakteryzuje łatwa i szybka instalacja – nie ma konieczności
stosowania dodatkowych urządzeń oraz istnieje możliwość
demontażu i ponownego zawieszenia przewodu, a także jego
regulacja na tym samym uchwycie odciągowym.
Do zawieszenia przewodów na słupach przelotowych wykorzy-
stuje się uchwyty przelotowe podtrzymujące przewód lecz nie-
przenoszące naciągu na konstrukcję słupa. Mają postać tzw.
„łódki” z nakładką przykręcaną śrubami, a całość mocowana
jest w sposób wahliwy do cięgna. W niektórych rozwiązaniach
dodatkowo stosuje się oplot ochronny montowany na przewodzie,
zabezpieczający zewnętrzną warstwę drutów przed pękaniem na
skutek drgań eolskich.
Jeżeli zachodzi konieczność wykonania połączenia dwóch odcin-
ków przewodów, można to zrealizować poprzez użycie tzw. złączki
zaprasowywanej, śródprzęsłowej, która zapewnia odpowiednie
połączenie mechaniczne i elektryczne przewodów. Ma ona kształt
tuby, a budową przypomina uchwyty zaprasowywane.
Linie napowietrzne narażone są na działanie wielu czynników kli-
matycznych, z których najistotniejsze to: wiatr oraz lód lub mokry
śnieg, osadzający się na przewodach. Wiejący jednostajnie wiatr,
z prędkością kilku metrów na sekundę, powoduje powstawanie
drgań eolskich (o niewielkiej amplitudzie – maks. 15 cm, lecz
dużej częstotliwości – do 100 Hz), mogących doprowadzić do
zmęczeniowego pękania drutów. W celu ich wyeliminowania
najczęściej stosuje się tłumiki drgań Stockbridge’a. Zbudo-
wane są z dwóch ciężarków o odpowiedniej masie i połączonych
ze sobą stalową linką. Całość montowana jest na przewodzie
z wykorzystaniem specjalnego uchwytu zaciskowego lub oploto-
wego. W liniach średnich napięć z przewodami niepełnoizolowa-
nymi do ochrony przed drganiami eoliskimi stosowane są tłumiki
spiralne z tworzyw sztucznych, które owija się wokół przewodu.
W sieciach najwyższych napięć z przewodami wiązkowymi wyko-
rzystuje się natomiast specjalne odstępniki tłumiące.
Dobór wymaganej ochrony przeciwdrganiowej uzależniony jest od
rodzaju przewodu, długości poszczególnych przęseł w linii oraz
typowego naciągu w przewodzie (EDS – z ang.
Every Day Stress
).
fot. K. Ściobłowski
Fot. 1. Zaprasowywanie przewodu GTACSR (GAP) do uchwytu odciągowego
fot. K. Ściobłowski
Fot. 2. Montaż przewodu GTACSR (GAP) na słupie mocnym w linii 110 kV
