27
Sektor Elektroenergetyczny 2016
z koniecznością dodatkowej konserwacji i ciągłego monitu warunków
chłodzenia, co zwiększa koszty obsługi. Przegrzewanie się stacji, przy
obciążeniu transformatora generującym maksymalne straty, najczęś-
ciej spowodowane jest zainstalowaniem nieodpowiednich komponen-
tów albo niewłaściwym ich montażem (dotyczy to szczególnie strony nn
stacji [2]), albo obudowa stacji ma niepoprawnie zaprojektowane roz-
mieszczenie otworów wentylacyjnych. Wadliwa wentylacja jest jedną
z najczęstszych przyczyn występowania awarii, nieprawidłowej pracy urzą-
dzeń i przedwczesnego zużywania się izolacji stacji, co w skrajnych przy-
padkach może prowadzić do pożaru. Tylko badania typu na kompletnie
wyposażonej stacji, wykonane w warunkach laboratoryjnych, mogą zapo-
biec wymienionym wadom konstrukcyjnym i/lub montażowym.
Drugim zagadnieniem, stwarzającym projektantom stacji wyraźny prob-
lem, jest zapewnienie odporności na wewnętrzne zwarcie łukowe. Zasto-
sowanie w stacji rozdzielnicy SN z udokumentowaną łukoochronnością
nie gwarantuje spełnienia kryteriów normy PN-EN 62271-202, odnoszą-
cych się do zdefiniowanych klas IAC. W prefabrykowanych stacjach trans-
formatorowych instalowane są rozdzielnice SN, będące urządzeniami
wnętrzowymi, które niejednokrotnie pracują w nietypowych dla siebie
warunkach, tzn. narażone są na oddziaływanie czynników klimatycznych,
takich jak nagłe zmiany temperatury, zapylenia czy zabrudzenia, stwarza-
jących ryzyko wystąpienia zwarć wewnętrznych. Ponadto zwarcia w sta-
cjach mogą wynikać z uszkodzenia kabli, głowic kablowych, nieprawidło-
wego działania łączników, jak również być spowodowane przez gryzonie.
Podczas badań typu według normy PN-EN 62271-202 zwarcia łukowe
inicjowane są w przedziałach rozdzielnicy SN oraz w pewnych warunkach
na kablowych połączeniach wewnętrznych. Większe prawdopodobień-
stwo zagrożenia występuje w stacjach z rozdzielnicami średniego napię-
cia z izolacją powietrzną, niemniej norma obejmuje także stacje trans-
formatorowe z zainstalowanymi rozdzielnicami z izolacją SF
6
, dla których
wymagana jest ocena zagrożenia podczas zwarcia łukowego powstałego
w przedziale łączeniowym (w zamkniętym zbiorniku z IP67, wypełnionym
gazem). Badania takie są szczególnie ważne w przypadku stacji o małych
gabarytach, bez korytarza obsługi, gdyż niewielka przestrzeń do rozłado-
wania ciśnienia powstałego podczas zwarcia wewnętrznego powoduje
większe narażenia obudowy. Dotyczy to zarówno prób z zamkniętymi (dla
klasy IAC-B), jak i otwartymi (dla klasy IAC-A) drzwiami stacji.
W celu zapobieżenia skutkom łuku, szczególnie termicznym, w stacjach
transformatorowych mogą być stosowane urządzenia zabezpieczające,
wyłączające zwarcie przed osiągnięciem przez nie maksymalnej mocy,
gdyż zaczynają działać już po kilku ms. Są to łączniki krańcowe, czujniki
reagujące na wzrost ciśnienia lub światło, produkcji zarówno krajowej,
jak i firm zagranicznych.
Prefabrykowane stacje transformatorowe, komponenty stacji instalo-
wanych w budynkach, a także stacji słupowych powinny być poddane
badaniom wyrobu. Zakresy tych badań podają normy przedmiotowe.
W przypadku stacji prefabrykowanej, badania wyrobu obejmują (według
PN-EN 62271-202) próby: dielektryczne wewnętrznych połączeń po
stronie wysokiego napięcia; dielektryczne obwodów pomocniczych i ste-
rowniczych; funkcjonalne stacji i jej komponentów (w zakresie ich pra-
widłowego działania); weryfikację prawidłowego okablowania; próby
po posadowieniu stacji w miejscu przeznaczenia w zakresie prawidło-
wego działania.
Producenci stacji prefabrykowanych oraz ich komponentów powinni
wydzielić w firmach stanowiska badawcze, umożliwiające kontrolę
każdego z wyrobów.
REKLAMA
