12
System Dynamicznego Zarządzania Przesyłem
x x x
Założenia i cele systemu
System Dynamicznego Zarządzania Przesyłem (SDZP) jest odpowie-
dzią na potrzebę usprawnienia i zoptymalizowania procesu zarządza-
nia infrastrukturą dystrybucyjną i przesyłową. Pomysłodawcą i mery-
torycznym opiekunem projektu był śp. prof. Krzysztof Żmijewski, który
problemy Krajowego Systemu Energetycznego poznał z praktycznego
punktu widzenia – jako prezes Polskich Sieci Elektroenergetycznych
(PSE). Celem SDZP jest stworzenie funkcjonalnego systemu dynamicz-
nego zarządzania zdolnościami przesyłowymi linii energetycznych wyso-
kich i najwyższych napięć, który umożliwi podniesienie przepustowości
sieci, wzrost bezpieczeństwa i jakości dostaw energii elektrycznej oraz
rozwój niskoemisyjnej energetyki rozproszonej (OZE, CHP, źródła prosu-
menckie) i idei Smart Grid. Ponadto, opracowanie i wdrożenie komer-
cyjne narzędzi (modułów funkcjonalnych) systemu dynamicznego
zarządzania zdolnościami przesyłowymi sieci elektroenergetycznych
400/220/110 kV (linie przesyłowe i dystrybucyjne).
W obecnym stanie rozwoju sektora elektroenergetycznego System
Dynamicznego Zarządzania Przesyłem staje się w coraz większym stop-
niu niezbędnym narzędziem organizującym pracę sieci. SDZP jest
szczególnie potrzebny, gdy:
• dotyczy otwartej, drzewiastej topologii sieci,
• sieć jest w dużym stopniu zdekapitalizowana, tzn. stara,
• sieć jest stosunkowo rzadka (jej gęstość liczy się w kilometrach linii na
kilometry kwadratowe obszaru),
• sieć pracuje w trudnych warunkach klimatycznych (wysokie tempera-
tury, szadź katastrofalna, wichury itp.),
• w systemie pojawiają się nieprogramowalne źródła energii (elektro-
wnie wiatrowe, systemy fotowoltaiczne).
Wszystkie powyższe zjawiska występują m.in. w Polsce i generują szyb-
kozmienne stany sieci, które muszą być zarządzane w sposób dyna-
miczny. Aby było to możliwe, niezbędna jest identyfikacja w czasie rze-
czywistym aktualnych stanów, czyli środowiska pracy linii (prądowych,
pogodowych, mechanicznych, termicznych) i jej odpowiedzi na oddzia-
ływanie środowiska. Powyższe stanowi główny cel SDZP. Następny to
zarządzanie z uwzględnieniem prognozowania krótko- i średniotermi-
nowych warunków pracy (w tym pogody). Kolejnym zaś, który będzie
realizowany po zakończeniu obecnego projektu SDZP, ma być wyko-
rzystanie nagromadzonych danych do optymalizacji inwestycji siecio-
wych – ich modernizacji i rozwoju. Będzie to możliwe dzięki identyfikacji
odcinków krytycznych, wąskich gardeł itp.
x x x
Dofinansowanie projektu
System Dynamicznego Zarządzania Przesyłem (SDZP) realizowany
jest w ramach projektu „Dynamiczne zarządzanie zdolnościami przesy-
łowymi sieci elektroenergetycznych przy wykorzystaniu innowacyjnych
technik pomiarowych”. Projekt uzyskał 30,35 punktu w pierwszym kon-
kursie ogłoszonym w ramach programu GEKON – Generator Koncep-
cji Ekologicznych, i zajął drugie miejsce spośród wszystkich projektów
oraz pierwsze w obszarze Efektywność energetyczna i magazynowanie
energii. Wynik ten pozwolił na przyznanie, decyzją ówczesnego dyrek-
tora NCBiR – prof. Krzysztofa Kurzydłowskiego, dofinansowania w wyso-
kości całej wnioskowanej kwoty, opiewającej na 8 308 766,00 zł. Budżet
projektu wynosi 9 785 374,00 zł. Wkład własny zapewniają konsor-
cjanci (przedsiębiorstwa). Wysokość procentowa relacji wkład własny –
dofinansowanie zależy od wielkości firmy (małe i mikro, średnie, duże)
i jest określona w regulaminie konkursu. GEKON to program branżowy
w dziedzinie działań proekologicznych wspólnie przygotowany i realizo-
wany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz Narodowy Fun-
dusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Inicjatywa ta wspiera
projekty z sektora prywatnego nakierowane na przeprowadzenie badań
naukowych i prac rozwojowych, a następnie na wdrożenie, powstałych
w ich wyniku innowacyjnych technologii proekologicznych. Program
wychodzi naprzeciw wyzwaniom określonym w unijnej strategii Europa
2020 i średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju Polska 2020. Bez dofi-
nansowania otrzymanego w ramach programu GEKON projekt w obec-
nym kształcie nie mógłby być realizowany.
x x x
Organizacja projektu, zadania i ich podział
Wykonaniem projektu zajmuje się powołane w tym celu konsorcjum
SDZS, składające się, oprócz lidera – firmy Procesy Inwestycyjne sp.
z o.o. (PI), z: Instytutu Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Aka-
demii Nauk (IPPT), Politechniki Warszawskiej (PW), Politechniki Kra-
kowskiej (PK), Politechniki Lubelskiej (PL), Akademii Górniczo-Hutniczej
(AGH), Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego
i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego (ICM), Globemy, Pol-
skich Sieci Elektroenergetycznych SA (PSE), PGE Dystrybucja SA (PGE),
TAURON Dystrybucja SA (TAURON). W ramach projektu zostało
wydzielone 8 zadań, których realizacja prowadzona jest równolegle.
Podział prac przedstawiono na rysunku 1.
Zadanie nr 1: specyfikacja modeli i funkcjonalności
W zadaniu przeprowadzona została analiza teoretyczna, efektem któ-
rej jest zestaw wymagań oraz założeń dla modeli matematyczno-fizycz-
nych. Zastosowaną metodykę oparto o studia literaturowe oraz wiedzę
ekspercką. Na podstawie tych założeń opracowano modele referencyjne
o dużej dokładności – będące punktem odniesienia dla modeli użytko-
wych (zoptymalizowanych obliczeniowo) – realizowane w zadaniu 3.
Ponadto, w ramach tego zadania stworzono funkcjonalności SDZP. Pro-
ces ten był oparty o konsultacje eksperckie oraz analizę obecnego stanu
System Dynamicznego
Zarządzania Przesyłem
inż. Bolesław Mostowski
koordynator operacyjny projektu „System
Dynamicznego Zarządzania Przesyłem”,
Procesy Inwestycyjne
rys. Procesy Inwestycyjne
Rys. 1. Podział prac prowadzonych w ramach SDZS
