Konstrukcje hal jedno- i wielonawowych
44
Konstrukcje o słupach przegubowo podpartych wymagają jednak
uważniejszego montażu lub analizy stateczności słupa. Układ poprze-
czny staje się geometrycznie niezmienny dopiero w momencie spięcia
ryglem dwóch przegubowo opartych słupów.
Najrzadziej stosowanym schematem układu poprzecznego hal
jest łuk trójprzegubowy lub rama (rys. 12). Wariant ten składa się
z dwóch symetrycznych półram opartych przegubowo na funda-
mentach i połączonych przegubowo w koszu lub kalenicy. Układ ten
można wykorzystywać jedynie przy dużych kątach nachylenia połaci
dachowych. Dla konstrukcji tego typu stosuje się zmienne przekroje,
poszerzające się ku narożu ramy. Wykonuje się je z drewna klejonego
warstwowo lub ze spawanych blachownic stalowych. Konstrukcje te
wywierają na fundamenty obciążenia pionowe oraz poziome, bez
momentów zginających.
x x x
Kształtowanie układu podłużnego hal
Układy podłużne hal, w odróżnieniu od większości układów poprzecz-
nych, kształtuje się jako przegubowe. Przeguby stosuje się zarówno
dla oparcia słupów na fundamentach, jak i połączenia słupa z tęż-
nikami, płatwiami lub ryglami. Stateczność zapewniają stężenia
pionowe wykonywane jako portalowe (rys. 9), z prętów okrągłych
z nakrętką napinającą (stężenie pracujące tylko na rozciąganie) oraz
prętowe z kształtowników gorącowalcowanych (stężenie sztywne).
Przy zachowaniu zgodnego rozstawu słupów i dźwigarów dacho-
wych (układ poprzeczny w postaci ramy) głowice słupów wzdłuż
hali spięte są tężnikami przenoszącymi jedynie obciążenia osiowe.
W przypadku rozstawu słupów większego od rozstawu dźwigarów
dachowych w układach podłużnych projektuje się wymiany/podciągi
przenoszące obciążenia z pośrednich dźwigarów dachowych na
słupy główne. Podciągi projektuje się przede wszystkim jako kratowe,
rzadziej pełnościenne. Mogą one występować w formie elementów
wolnopodpartych bądź tworzyć dwuprzegubowe ramy o sztywnych
węzłach słup-rygiel ze słupami ram poprzecznych. Schemat kon-
strukcji wymianów pokazano na rys. 10.
rys. T. Blejarski
Rys. 8. Rozkład odporu gruntu pod fundamentem w zależności od występujących
oddziaływań od konstrukcji: a) i b) słup utwierdzony w fundamencie, c) słup oparty
przegubowo, d) słup oparty przegubowo z rozporem od układu trójprzegubowego
a)
c)
b)
d)
rys. T. Blejarski
Rys. 9. Schematy układów podłużnych hal: a) rama z tężnikiem portalowym, b) rama
ze stężeniami prętowymi (hala bez suwnicy), c) rama ze stężeniami prętowymi (hala
z suwnicą)
a)
b)
c)
stężenie pionowe
portalowe
stężenie pionowe
prętowe
stężenie pionowe
stężenie pionowe
tężnik lub płatew
tężnik lub płatew
tężnik poziomy belki
podsuwnicowej
tężnik
lub płatew
słup główny
słup główny
słup główny
1. Rygle okienne
2. Słup pośredni
3. Słup główny
4. Ryglówka drzwiowa
5. Stężenie połaciowe
6. Płatew kratowa
Rys. 7. Schemat hali o słupach opartych przegubowo i sztywno połączonych z ryglami
o konstrukcji kratowej
5
1
2
3
4
5
6
Rys. 6. Schemat ramy o słupach podpartych przegubowo i sztywnych połączeniach
z ryglami
wzmocnienie rygla
słup oparty przegubowo
wzmocnienie naroża ramy
rygiel
Rys. 5. Schemat węzła sztywnego ramy: a) profil gorącowalcowany ze wzmocnieniem,
b) blachownica zbieżna
a)
rys. T. Blejarski (3)
b)
