30
A RTY KU Ł
Wtedy też boom budowlany przeniósł się do innych miast wraz z falą outsourcingu. Kraków,
Wrocław, Poznań, Trójmiasto zaczęły budować swoją pozycję na mapie światowych lokalizacji
centrów usług. Powstały nowoczesne biurowce, które zmieniały centra tych miast, chociaż tutaj
dominował kapitał lokalny. To polskie firmy znały te rynki na tyle, aby zainwestować w lepsze
obiekty, nie oceniać inwestycji tylko spoza tabeli w excelu, zmieniać swoje miasta, nawet po-
dejmując duże ryzyko.
KryzysfinansowyzapoczątkowanyprzezupadekLehmanBrothers,którydotarłdoPolskiw2009r.,
zachwiałrynkiembiurowym iwybiłgozrównowaginakolejnedwa lata.Polska jednak,bazującna
silnymrynkuwewnętrznym,wyszłaz tejhistoriiobronnąręką,umacniającswojąpozycję.Dlatego
też szybko nastąpił powrót rynku do fazy wzrostu w 2010 r. Okres 2013-2014 to wysyp nowych
projektów biurowych i bardzo silna podaż planowana na kolejne lata 2015-2016. Lekcja została
jednakodrobiona inoweobiektysącoraz lepiejzaplanowane,staranniejwykonane,projektowane
przez światowej klasy architektów, których możemy znaleźć również w Polsce.
Niewątpliwie więc rynek biurowy w Polsce, a zwłaszcza w Warszawie dojrzał. Zdecydowanie
słabiej ulega wahaniomwynikającym z zewnętrznych szoków gospodarczych. Struktura popy-
tu na powierzchnie biurowe zmienia się wraz ze światowymi trendami, jednakże jego wzrost
od lat jest stabilny. Najważniejszy jednak dorobek, jaki został osiągnięty, to zaufanie zarówno
inwestorów zagranicznych, jak i polskich firm, zaufanie do warunków ekonomicznych, ale też
władz państwowych. Dzięki temu właśnie powstają coraz lepsze projekty, zmieniająWarszawę,
Gdańsk, Łódź. Dzięki nim miasta robią się nowoczesne i wzbudzają zainteresowanie.
Bardzo się cieszę, że zniknął z krajobrazuWarszawy parking na dziko przy Rondzie ONZ, stary
hotel Mercury przy Jana Pawła II, pofabryczne budynki przy Towarowej i Prostej, czarny komis
przy Rondzie Daszyńskiego, bazar i giełda komputerowa przy Al. Jana Pawła, budki i szczęki
i hala Marcpolu przy Pl. Defilad, zakłady Chemia przy Al. Grunwaldzkiej w Gdańsku, stara
rzeźnia na Kazimierzu i Zakłady Garbarskie Bonarka w Krakowie i wiele innych koszmarów
budowlanych. Mam nadzieję, że znikną jeszcze np. stare zrujnowane kamienice, które dzięki
rewitalizacji mają szansę na powrót do świetnego stanu, budynek Universalu przy Rondzie
Dmowskiego, ogrodzone od lat budowy, które nigdy się nie kończą, „szkieletor” w Krakowie.
I jest duża szansa i coraz lepsze warunki, że nie będziemy na to czekać aż 25 lat i nikt nie będzie
się zbytnio obawiał przybytku w nieruchomościach.
Daniel Bienias
Senior director, Dział Reprezentacji Najemców, CBRE
Powierzchnia biurowa ukończona w Warszawie (m kw.)
Office space completed in Warsaw (sq.m)
Najwyższe czynsze transakcyjne w Warszawie (EUR/m kw./miesiąc*)
Highest transaction rents in Warsaw (EUR/sq.m/month*)
źródło/source: CBRE/WRF, 2015
źródło/source: CBRE, 2015, * – czynsze przed 2005 r. były zazwyczaj wyrażone w PLN lub USD. Na potrzeby niniejszego zestawienia wartości zostały
przeliczone na teoretyczną wartość w EUR/rents before 2005 would usually be given in PLN and USD. For the purposes of this summary the values
have been converted into a theoretical EUR value
