008
Z:A
65 STYCZEŃ —LUTY 2019
Z:A
CO SŁYCHAĆ W BRANŻY
OPRACOWANIE: MMG, KM
WARSZAWSKI PAWILON ARCHITEKTURY
OTWARTY
co:
otwarcie
gdzie:
Zodiak–Warszawski Pawilon Architektury,
Warszawa
kiedy:
od 1.12.2018 roku
1 grudnia 2018 r. wystawą Futurama poświęconą
przestrzennemu potencjałowi stolicy, wykładami
Retrofuturologie
Aleksandry Kedziorek i
Futurama
Warszawa Suplement
pracowni A-A Collective
oraz warsztatami dla dzieci rozpoczął działal-
ność Zodiak
–
Warszawski Pawilon Architektury,
współprowadzony przez stołeczny oddział sarp
oraz m.st. Warszawę. Obiekt, otwarty po trwa-
jącej dwa lata przebudowie, ma być przestrzenią
służącą promocji architektury i urbanistyki. Wy-
kłady, dyskusje oraz spotkania, które się odbyły
w ciągu dwumiesięcznej działalności, poświęco-
no m.in. wspieraniu współpracy metropolitalnej
przez politykę spójności, wpływowi zmian kli-
matu na Warszawę, niezrealizowanym stołecz-
nym projektom i promocji nowych publikacji.
Pawilon powstał w obrębie dawnego zespołu ga-
stronomicznego Zodiak z 1968 roku, autorstwa
Jana Bogusławskiego i Bohdana Gniewiewskiego.
Projekt koncepcyjny adaptacji objętego ochro-
ną konserwatorską budynku opracował pro bono
Mateusz Świętorzecki z jems Architekci. Na tej
podstawie w 2016 roku ogłoszono przetarg na
opracowanie dokumentacji projektowej. Wygra-
ła go pracownia Kalata Architekci. Powstał jasny,
lekki, transparentny obiekt, w którym, ze wzglę-
du na zły stan techniczny oryginalnego budynku
oraz jego nową funkcję, starano się oddać przede
wszystkim ducha modernistycznej architektury,
w dużym stopniu rezygnując z jej warstwy ma-
terialnej. Częściowo odtworzono pergolę i ażu-
rowe schody zlokalizowane obecnie we wnętrzu.
W abstrakcyjnej mozaice (autorstwa Magdaleny
Łapińskiej-Rozenbaum) wykorzystano m.in. ka-
wałki tłuczonego szkła pochodzące z oryginalnej
mozaiki z Zodiaku. Plac przed budynkiem flan-
kują z lewej strony deszczownica, z prawej ku-
biki z wertykalną zielenią (projekt: pracownia
Gowin & Siuta).
ARCHITEKTURA NIEPODLEGŁOŚCI
W EUROPIE ŚRODKOWEJ
co:
wystawa
gdzie:
Kraków
kiedy:
9.11.2018–10.02.2019 roku
Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie
zaprezentowało obszerną wystawę zatytułowaną
„Architektura niepodległości w Europie Środkowej”
(9.11.2018–10.02.2019), poświęconą architektu-
rze dwudziestolecia międzywojennego w naszym
regionie, jej aspektom politycznym, społecznym,
gospodarczym i kulturowym. Założeniem kurato-
rów była wielowarstwowość i ujęcie architektury
tego okresu w szerokim kontekście, stąd na wy-
stawie wątki etnograficzne, kartograficzne (ma-
nipulacje granicami państw mające uzasadnić ich
nowy przebieg) czy higieniczne (promocja tęży-
zny fizycznej, zdrowego trybu życia). Wychodząc
od nowego, kształtującego się w bólach porządku
międzynarodowego po 1918 roku, kuratorzy po-
kazali, jak architektura stawała się narzędziem
władzy, dawała poczucie siły i sprawczości, jaką
odgrywała rolę w tworzeniu nowej tożsamości i po-
litycznej podmiotowości odzyskujących niepodle-
głość państw, np. Polski, w akcentowaniu zjedno-
czeniowych sukcesów Jugosławii czy łagodzeniu
tragedii okrojonych Węgier. Dominującym stylem
epoki był oczywiście modernizm, który, co podkre-
ślali kuratorzy, mimo swych społecznych ambicji
i traktowania budownictwa jako narzędzia popra-
wy bytu mas, nabrał ostatecznie elitarnego cha-
rakteru. Dynamikę zmian wyznaczały jednak nie
tylko nowe budowle, lecz także wyburzenia mate-
rialnych świadectw obcej dominacji (na fali anty-
rosyjskich nastrojów w Warszawie rozebrano licz-
ne cerkwie, usunięto bizantyjską kopułę z Pałacu
Staszica). Zaprezentowane w siedmiu salach ar-
chiwalne projekty architektoniczne i urbanistycz-
ne, modele oraz wizualizacje budynków (również
niezrealizowanych), fotografie z epoki, wycinki
z gazet, mapy czy utrzymane w stylistyce monty-
-pythonowskiej filmy (np. Wielka Czwórka z kon-
ferencji pokojowej w Paryżu w 1919 roku tańcząca
kankana we frakach) składały się na multimedialny
charakter wystawy, która była częścią obchodów
odzyskania przez Polskę niepodległości.
RIO DE JANEIRO PIERWSZĄ ŚWIATOWĄ
STOLICĄ ARCHITEKTURY
co:
Światowa Stolica Architektury
gdzie:
Rio de Janeiro
kiedy:
od 2020 roku
18 stycznia unesco i uia (Międzynarodowa Unia
Architektów) ogłosiły, że w 2020 r. pierwszą w his-
torii Światową Stolicą Architektury zostanie Rio
de Janeiro. „Inicjatywa ta ma podkreślić wspó-
lne zaangażowanie unesco i uia w ochronę ar-
chitektonicznego dziedzictwa, pokazać rolę ar-
chitektury i kultury w zrównoważonym rozwoju
miast” –mówił po ogłoszeniu decyzji Ernesto
Ottone, zastępca dyrektora generalnego unesco
ds. kultury. Zgodnie z umową zawartą przez
unesco i uia, miasto, któremu przyznany zo-
stanie tytuł, ma gościć organizowany co trzy lata
Światowy Kongres uia, ma także stworzyć mię-
dzynarodowe forum dla debaty poświęconej wy-
zwaniom, które stawia przed współczesnymi mia-
stami ich dynamiczny rozwój. W Rio de Janeiro
polem dla tej debaty stanie się cykl wydarzeń zor-
ganizowanych pod wspólnym tytułem „All the
Worlds. Just One World”, a głównym tematem bę-
dzie 11 cel Agendy 2030: uczynić miasta i osiedla
ludzkie bezpiecznymi, stabilnymi, zrównoważo-
nymi oraz sprzyjającymi włączeniu społecznemu.
fot. dzięki uprzejmości UM Warszawa
fot.
mat. prasowe
fot. Giancarlo Liguori / Shutterstock.com
