46
PREZENTACJA
/
Kurs tańca dla niewidomych
3
4
Punktemwyjścia dla projektu była
koncepcja postrzegania, która przechodzi
od szczegółów do całości.
Ekkachan Eiamananwattana, architekt
Zanim niewidome dziecko nauczy się czytać i pisać pismem
punktowym, musi poznać schemat własnego ciała, małej i dużej
przestrzeni, podstawowe pojęcia typu: duży/mały, szeroki/wąski,
ciężki/lekki, daleki/bliski, wyćwiczyć funkcje motoryczne oraz dotyk,
poznać zagrożenia obecne w codziennym funkcjonowaniu: zapach
ulatniającego się gazu czy odgłosy samochodów na ulicy. Angażując
dziecko w aktywne gromadzenie podstawowych doświadczeń
i eksplorowanie świata, nauczyciel pomaga mu w pełni rozwinąć zmysł
dotyku i słuchu, sprawia, że również w przyszłości nie będzie ono
w bierny sposób podchodziło do gromadzenia informacji.
Sześć ścian niewielkiego pomieszczenia w szkole (cztery wewnętrzne
i dwie na tarasie) przeznaczono na interaktywną zabawę i naukę
przy użyciu obiektów o różnej wielkości, fakturze i formie – m.in. brył
geometrycznych lub figur zwierząt. Działają jak duże pinezki, które
można umieszczać w licznych otworach w ścianie lub jak dekoracje
na magnes. Na podłodze zamontowano tablice z litego drewna
z alfabetem Braille’a wwersji tajskiej i angielskiej, a zróżnicowana
kolorystyka „pinezek” oraz oświetlenia jest wykorzystywana przy pracy
z niedowidzącymi. Wybierano materiały nietoksyczne, przyjemne
w dotyku, łatwe w utrzymaniu. W centralnej części stanęły cztery
boksy na masywnych nogach wykonane z litego drewna (Plan Toys).
Architektów zainspirowało pytanie: jak niewidomego nauczyć tańca?
W szkole w Pattaya podstawowe kroki robi się nie tylko nogami, ale
także dłońmi.
Człowiek, który uczy się tańczyć, patrzy na ruchy instruktora.
Aby nauczyć tańca osobę niewidomą, naprawdę trzeba postawić się na jej
miejscu
– tłumaczy Ekkachan Eiamananwattana.
Zdrowe oko najpierw
tworzy całościowy obraz danego przedmiotu, następnie przechodzi do
szczegółów. Dla osób niewidomych lub słabowidzących punktem wyjścia
są szczegóły. Dopiero gdy uda im się połączyć wszystkie abstrakcyjne
części, mogą budować obraz całości. Ale taniec w swojej najbardziej
podstawowej formie jest ekspresją ruchu. By móc prześledzić ruch,
niewidome dzieci przesuwają palcami po geometrycznych kształtach
i w ten sposób próbują zrozumieć, jak mają poruszać swoim ciałem.
Koncepcja postrzegania przechodzącego od szczegółów do całości była
punktem wyjścia dla całego projektu
– wyjaśnia.
Podczas tworzenia swoich projektów architekci z Creative Crew
skupiają się przede wszystkim na ludzkich potrzebach. W tym
przypadku były to potrzeby fundamentalne. Dzięki ich zaspokojeniu
dzieci będą miały szansę wyrosnąć na samodzielnych dorosłych
sprawnie funkcjonujących w społeczeństwie.
Rzadko powstają przestrzenie przeznaczone wyłącznie dla
niewidomych, jeszcze rzadziej takie, które w spójną całość łączyłyby
wybitną myśl projektową z koniecznymi udogodnieniami, jak robiły
to Amerykański Instytut Braille’a w Los Angeles autorstwa pracowni
William Pereira&Associates z 1975 roku czy powstała trzy lata
później chicagowska Regionalna Biblioteka dla Niewidomych Stanleya
Tigermana (zaadaptowana niedawno na bank). We współczesnej
architekturze, chcemy tego czy nie, tryumfuje zmysł wzroku. Maleńki
projekt z Pattaya wydaje się interesujący i godny uwagi – choćby tylko
z tego powodu, że odwraca tę niepisaną zasadę. Jest empatycznym
ćwiczeniem niedocenianych zmysłów.
